Hoe schrijf je een sollicitatiebrief? Stappenplan, tips & voorbeelden

Je hebt een geweldige vacature gezien. Nu wil je een sollicitatiebrief schrijven die goed genoeg is om een sollicitatiegesprek te bemachtigen. 

Voor de meeste sollicitanten is een sollicitatiebrief schrijven een flinke klus. Want hoe stel je een compacte, maar toch overtuigende motivatiebrief op waarmee je jouw droombaan binnenhaalt? Hangen jouw vingers boven het toetsenbord, maar heb je geen idee hoe je moet beginnen? Cvster.nl is er om je te helpen. 

Deze complete handleiding ‘sollicitatiebrief schrijven’ is alles wat je nodig hebt. Het bevat een kant-en-klaar stappenplan, sollicitatiebrief voorbeelden, templates en tips zodat je het maximale uit je brief haalt. Laten we snel beginnen!

Wat is een sollicitatiebrief?

Een sollicitatiebrief wordt ook wel een motivatiebrief genoemd. Een sollicitatiebrief is een brief of e-mail waarin je reageert op een vacature. Je sollicitatiebrief en cv vormen samen je sollicitatiedocumenten. In een sollicitatiebrief benoem je jouw motivatie voor de sollicitatie en waarom je bij de functie past: 

• Motivatie: waarom solliciteer je?
• Capaciteiten: waarom ben jij de geschikte kandidaat?
• Toegevoegde waarde: welk probleem los jij op en wat heb je de organisatie te bieden?

Is een sollicitatiebrief echt nodig? Een logische vraag, vooral als je opziet tegen het schrijven ervan. Wat ons betreft is het antwoord volmondig ‘JA!’. Een sollicitatiebrief is een waardevolle toevoeging aan je sollicitatie.

Wordt er in de vacaturetekst gevraagd om een sollicitatiebrief? Dan moet je er zeker één schrijven. Al is het maar om te bewijzen dat je de vacaturetekst aandachtig hebt gelezen. Maar ook als het geen vereiste is, kan een goede sollicitatiebrief je onderscheiden van de concurrentie.

Een sollicitatiebrief is veel meer dan een kort briefje waarin je naar je cv verwijst. De drie belangrijkste functies van een sollicitatiebrief zijn:

1. Jezelf voorstellen aan de werkgever of recruiter. Als je een potentiële werkgever persoonlijk zou ontmoeten, zou je niet zomaar je cv overhandigen en weglopen, toch? Je zou jezelf voorstellen en vertellen waarom je denkt dat jij de ideale kandidaat bent voor de baan. Een sollicitatiebrief is de papieren versie van zo’n eerste ontmoeting. 

2. Toelichten waarom jij de juiste persoon bent voor de baan. In een sollicitatiebrief heb je de ruimte om je persoonlijkheid, motivatie en geschiktheid te laten zien. Je kunt toelichten waarom jij met jouw capaciteiten kunt bijdragen aan de organisatiedoelen. Ook kun je met je brief nieuwsgierigheid opwekken naar jou als potentiële collega.

3. Context geven aan je cv. Een cv mist vaak informatie. Zoals wat je deed in het jaar tussen twee banen in. Als je een gat op je cv hebt, kan je dat in je brief toelichten. Met een sollicitatiebrief geef je dus context aan de delen van je cv die vragen oproepen.

Gerelateerde voorbeelden

Sales manager

Solliciteren als salesmanager? Met onze voorbeeld sollicitatiebrief sales manager en de praktische schrijfgids vol tips is je droombaan binnen handbereik.

Sollicitatiebrief structuur: wat neem je op?

Voordat je begint met een sollicitatiebrief schrijven, helpt het om eerst de grote lijnen uit te werken. Op die manier wordt het uitwerken van je brief veel eenvoudiger. Dit is hoe een goede sollicitatiebrief opbouw eruit ziet:

• Sollicitatiebrief kop/header: sectie bovenaan de pagina - bevat je volledige naam en contactgegevens.
• Begroeting: probeer te achterhalen aan wie je je brief kunt richten en vermeld die naam als begroeting. Als alternatief kun je je brief richten aan de juiste afdeling.
• Introductie: begin je sollicitatiebrief met een pakkende introductie die de lezer verleidt om verder te lezen. Probeer tevens je ‘unique selling proposition’ (USP) op te nemen in de introductie.
• Middelste alinea’s (hoofdtekst): in de middelste twee à drie alinea’s licht je je belangrijkste prestaties, vaardigheden en persoonlijkheid uit. Probeer ook zo veel mogelijk relevante context toe te voegen.
• Conclusie: voeg een ‘call to action’ (CTA) toe aan het einde van je sollicitatiebrief. Benadruk ook nogmaals je enthousiasme voor de functie.
• Ondertekening: eindig je sollicitatiebrief met ‘Met vriendelijke groet’ en je volledige naam.

Kies een sollicitatiebrief template

Een goed sollicitatiebrief template helpt je bij het maken van de juiste eerste indruk. Met een mooie en consistente sollicitatiebrief lay-out laat je de werkgever namelijk zien dat je secuur bent en oog voor detail hebt. Daarnaast vergemakkelijkt een overzichtelijke opmaak het doornemen van je sollicitatiebrief. 

Op cvster.nl kun je zowel je sollicitatiebrief als cv maken in een prachtig template. De sollicitatiebrief templates van cvster.nl zijn ontworpen door experts en getest door recruiters. Je vindt tientallen templates binnen de categorieën ‘ Professioneel’, ‘ Creatief’, ‘ Modern’ en ‘ Simpel’. Er is dus altijd een template dat perfect bij jou past.

Bovendien hebben we voor elk template een bijpassend cv template gemaakt. Zo wordt jouw sollicitatie één krachtig geheel. De belangrijkste voordelen van onze motivatiebrief templates:

• Je contactgegevens en briefinhoud komen automatisch op de juiste plek te staan en zijn perfect uitgelijnd.
• Je krijgt schrijfsuggesties om je op weg te helpen.
• Met de spellingscontrole voorkom je typefouten.
• Je bespaart tijd en ergernis: je hebt snel een professioneel opgemaakte brief in handen.
• Je kunt eenvoudig van template wisselen en je brief snel aanpassen voor iedere vacature.

Stappenplan sollicitatiebrief schrijven: hoe schrijf je een sollicitatiebrief?

Je hebt nu de structuur van je brief bepaald en een mooi template uitgekozen. Het is tijd om je sollicitatiebrief te schrijven. Hieronder nemen we alle inhoudelijke briefonderdelen door.

De kopregel van je sollicitatiebrief

In de kop van je sollicitatiebrief neem je je contactgegevens op. Deze vermeld je dus niet alleen op je cv! Vermeld in ieder geval de volgende gegevens:

• volledige naam + functietitel
• adres
• professioneel e-mailadres
• telefoonnummer.

De aanhef van je sollicitatiebrief

Het is een groot pluspunt als je je sollicitatiebrief begint met een persoonlijke aanhef. Niet alleen vinden mensen het prettig om hun eigen naam te lezen, je krijgt meteen een plusje voor de moeite.

Soms staat de persoon aan wie je de brief kunt richten letterlijk in de vacaturetekst, handig! Maar soms zal je iets meer moeite moeten doen. Via de website van het bedrijf of hun LinkedIn-pagina kun je mogelijk de wervingsmanager achterhalen. Word je daar niet wijzer van, bel dan het bedrijf op en vraag aan wie je je sollicitatiebrief kunt richten.

Heb je er alles aan gedaan, maar kun je niets vinden? Dan kun je je brief richten aan de HR-afdeling van het bedrijf: ‘Geachte HR-afdeling van [bedrijfsnaam].

De sollicitatiebrief introductie

Een pakkende openingszin of -alinea is onmisbaar voor een goede sollicitatiebrief. Een originele opening trekt de aandacht en verleidt de wervingsmanager om verder te lezen. Baseer je openingszin op de actualiteit, een gezamenlijk netwerk, een eerder contactmoment, jouw kennis en vaardigheden, een persoonlijke anekdote of jouw affiniteit met het bedrijf. 

De hoofdtekst van je sollicitatiebrief schrijven

Met je introductie heb je de aandacht van de wervingsmanager getrokken. Nu is het tijd om hem of haar te overtuigen dat jij de ideale kandidaat bent voor de functie.

Het hoofdgedeelte van je sollicitatiebrief bestaat uit twee alinea’s. De eerste alinea gaat over je vaardigheden en werkervaring (capaciteiten). De tweede over je motivatie om voor de werkgever te werken. Deze twee alinea’s samen vormen de kern van je sollicitatiebrief.

In de eerste alinea licht je stap voor stap toe waarom jij goed bij de functie past. Je kunt zaken uitlichten zoals je opleiding, werkervaring, vaardigheden en persoonlijkheid. Let erop dat je sollicitatiebrief géén uitgeschreven cv is. Het is de bedoeling dat je concrete voorbeelden uitwerkt die perfect aansluiten bij de vacaturetekst.

Heb je elementen op je cv die mogelijk vragen oproepen, zoals een gat op je cv? Dan is dit de uitgelezen alinea om daar toelichting op te geven.

In de tweede alinea licht je je motivatie toe om voor het bedrijf te werken. Niet alleen vindt een wervingsmanager dat interessant om te lezen, het zorgt er ook voor dat je je sollicitatiebrief volledig afstemt op het bedrijf. En dat is een groot pluspunt, aangezien de meeste sollicitanten een knip-en-plak brief gebruiken waarbij ze alleen de aanhef veranderen.

Bekijk ons hoofdtekst sollicitatiebrief schrijven voorbeeld hieronder:

De afsluiting van je sollicitatiebrief (conclusie en CTA)

In de laatste alinea rond je je sollicitatiebrief af. Dat kan door een korte samenvatting te geven of het belangrijkste punt uit je brief te herhalen, en door nogmaals je motivatie en enthousiasme voor de baan te benadrukken.

Wat absoluut niet mag ontbreken in het slot van je motivatiebrief is een call-to-action. Oftewel: een oproep tot actie. Zorg ervoor dat de wervingsmanager jouw brief niet klakkeloos aan de kant schuift, maar verleid hem of haar om actie te ondernemen. Zeg bijvoorbeeld dat je uitkijkt naar een gesprek, of vraag of je over een week kunt bellen om te vragen naar de status van de sollicitatie. Eventueel kun je in de afsluitende alinea je contactgegevens herhalen. Dat maakt het extra makkelijk om contact met je op te nemen.

Je sollicitatiebrief ondertekenen

Een sollicitatiebrief onderteken je met ‘Met vriendelijke groet’ en je voor- en achternaam. Je mag een handtekening zetten (of invoegen als je digitaal solliciteert), maar dat hoeft niet.

Hoe maak je een sollicitatiebrief zonder ervaring?

Heb je weinig relevante werkervaring? Bijvoorbeeld omdat je recent bent afgestudeerd of omdat je een carrièreswitch maakt? Ook dan kun je prima een goede sollicitatiebrief schrijven. Onthoud dat iedereen ergens moet beginnen, dus laat je niet ontmoedigen. 

Hoewel je het misschien (nog) niet moet hebben van relevante werkervaring, zijn er tal van andere manieren waarop je je competenties kunt uitlichten in een sollicitatiebrief zonder ervaring.

Om te beginnen kun je je opleiding, stages of cursussen vermelden. Mits deze uiteraard relevant zijn voor de functie. Daarnaast kun je terugvallen op vrijwilligerswerk, een bijbaan, voorbeelden uit het dagelijks leven, een overtuigend lijstje vaardigheden of een duidelijke uitleg waarom jouw persoonlijkheid perfect aansluit bij de vacature.

Beschik je niet over de juiste ervaring? Dan kun je een heel eind komen met een flinke dosis enthousiasme. Kun jij in je motivatie toelichten waarom je zó graag bij de werkgever wilt werken en dat je hoopt op een kans, dan kan dat de wervingsmanager zomaar eens over de streep trekken. Benadruk uiteraard ook je bereidheid om te leren. Iedere werkgever wordt blij van een loyale en enthousiaste werknemer. Ook al moet de werknemer de kneepjes van het vak nog leren.

Sollicitatiebrief schrijven met AI of ChatGPT

Met de komst van tools als Chat GPT kan het verleidelijk zijn om je sollicitatiebrief te laten schrijven door AI. En hoewel AI een handig hulpmiddel kan zijn bij het schrijven van je sollicitatiebrief, is enige voorzichtigheid geboden.

ChatGPT is ontworpen om teksten te begrijpen en genereren. Je kunt ChatGPT daarom prima gebruiken voor het bedenken van ideeën en het beantwoorden van vragen. Dit zijn de grootste voordelen van ChatGPT bij het schrijven van je sollicitatiebrief:

• Sneller schrijfproces. Iedere keer dat je solliciteert, moet je je sollicitatiebrief aanpassen. ChatGPT kan helpen om je brief snel aan te passen of te herschrijven.
• Het verhaal vormgeven. Geef ChatGPT een goede prompt (opdracht) en er zal in de basis een goed verhaal uitrollen. Bevalt de output je niet, dan vraag je ChatGPT simpelweg om wat alternatieven, of pas je je prompt aan.
• Alternatieven bedenken. Ben je niet zo’n ster in het bedenken van pakkende zinnen? ChatGPT kan prima alternatieven bedenken op een bestaande tekst. Ook kun je ChatGPT vragen om je sollicitatiebrief in te korten of de volgorde ervan te wijzigen.

ChatGPT kan dus een handig hulpmiddel zijn om sollicitatiebrieven te schrijven. Voorkom echter dat je je hele motivatiebrief uit een AI-tool haalt en zonder aanpassingen inlevert bij een werkgever. Dit zijn de grootste valkuilen van een sollicitatiebrief schrijven met AI:

• Sommige werkgevers halen sollicitatiebrieven door AI-detectors. Wordt jouw brief eruit gefilterd, dan kan dat bij een werkgever overkomen alsof je (a) te lui bent geweest om zelf een brief te schrijven, of (b) dat je niet over de capaciteiten beschikt om een brief te schrijven.
• De brief klinkt niet als jezelf. ChatGPT is en blijft een robot. Bekijk dus kritisch of de output van ChatGPT menselijk overkomt. Daarnaast wil je het resultaat uit ChatGPT altijd aanpassen aan je eigen schrijfstijl. Het voelt namelijk wat vreemd als de tone of voice in jouw sollicitatiebrief totaal niet overeenkomt met hoe je praat tijdens het sollicitatiegesprek. ChatGPT kan schrijven, maar niet jouw karakter weerspiegelen.
• ChatGPT haalt zijn input uit internetbronnen. Maar is minder goed in het onderscheiden van werkelijkheid en fictie. Daardoor kunnen er onnauwkeurigheden of zelfs fouten in de output staan. Waar je bij AI-tools ook voor wilt waken zijn teksten vol clichés.

Kortom: gebruik AI gerust om je een handje te helpen bij het schrijven van je sollicitatiebrief, maar laat het niet je hele brief schrijven.

Veelvoorkomende sollicitatiebrief fouten & hoe je ze kunt voorkomen

• Sollicitatiebrief vol spel-, typ- of grammaticafouten. Fouten in je sollicitatiebrief staan slordig. Niet bepaald een goede eerste indruk dus. Een goed spellingcontroleprogramma kan fouten helpen voorkomen. Wil je het zekere voor het onzekere nemen? Laat je brief dan ook nalezen door iemand die goed is in taal.
• Sollicitatiebrief is te lang. Hoewel het geweldig is dat je zo enthousiast bent, is een té lange sollicitatiebrief niet goed. Beperk je brief bij voorkeur tot één A4’tje en 400-500 woorden. Aangezien er vaak veel sollicitaties binnenkomen op een vacature, heeft een recruiter niet de tijd om brieven van vijf pagina’s te lezen. Houd je brief scanbaar en beknopt. Kort en krachtig is beter dan langdradig en vol herhaling.
• Sollicitatiebrief is te algemeen. Algemene sollicitatiebrieven belanden vaker op de ‘nee’-stapel. Simpelweg omdat het knip-en-plak brieven lijken waarbij alleen de aanhef is veranderd. Een werkgever wil weten waarom je zo graag bij zijn bedrijf wilt komen werken. En ook waarom je zo goed bij de functie past. Pas je sollicitatiebrief dus aan voor iedere sollicitatie.
• Sollicitatiebrief loopt niet lekker. Heb je in de basis een goed verhaal op papier staan, maar lopen de zinnen niet lekker? Je zou ChatGPT kunnen vragen om enkele alternatieve zinnen. Maar wat meestal ook prima helpt is je brief uitprinten en hardop voorlezen. Zo hoor je vaak vanzelf welke zinnen niet lekker lopen.

Sollicitatiebrief schrijven checklist

Je sollicitatiebrief is klaar! Tijd om hem goed te checken. Stap 1 is afstand nemen en iets anders gaan doen. Leg je sollicitatiebrief aan de kant en kijk er een flink aantal uren niet naar om. Bij voorkeur slaap je er zelfs een nachtje over voordat je hem er weer bij pakt. 

Nu is het tijd voor proeflezen. Proeflezen doe je uiteraard zelf, maar het is zeker waardevol om iemand anders de brief óók te laten lezen. Check je sollicitatiebrief op deze punten:

1. Is je boodschap duidelijk? Komen je capaciteiten en motivatie goed naar voren? Zit je verhaal logisch in elkaar?
2. Word je blij van je eigen brief? Een goede sollicitatiebrief is origineel, enthousiast, opvallend, maakt nieuwsgierig en is geschreven in een actieve en vlotte schrijfstijl.
3. Gaat de sollicitatiebrief over wat je komt brengen, in plaats van wat je komt halen?
4. Check je motivatiebrief op een te hoog gehalte aan 'ik, mij en mijn'. Je brief staat liever niet te vol met ‘ik-praat’ zoals: "Ik heb dit gedaan" en "daar ben ik goed in". Ik-praat is prima, zolang het gaat over de manier waarop je het bedrijf kunt helpen om een probleem op te lossen.
5. Staan alle sollicitatiebrief onderdelen in je sollicitatiebrief?
6. Is je brief niet te lang? Een sollicitatiebrief is maximaal één pagina lang.
7. Is de spelling en grammatica gecontroleerd? Spelfouten leiden af en grammaticafouten veranderen zomaar de betekenis van een zin. Daarnaast komen fouten onzorgvuldig over en roept het vragen op over je capaciteiten.
8. Heeft je sollicitatiebrief een nette opmaak? Denk aan voldoende marges, een duidelijk leesbaar lettertype en een goed uitgelijnde tekst? Tip: een sollicitatiebrief template is de snelste en makkelijkste manier om een mooie brief te maken.
9. Heeft je sollicitatiebrief dezelfde stijl als je cv? Zowel in tekst als in opmaak? Tip: bij cvster.nl hebben we voor ieder sollicitatiebrief template, een bijpassend cv template. Zo is je hele sollicitatiepakket in één stijl.
10. Is je motivatiebrief opgeslagen als pdf en heeft het een goede naam? Een pdf-bestand voorkomt dat de opmaak verspringt. Wel zo prettig! Zorg ook voor een nette en duidelijke bestandsnaam. Zoals ‘Sollicitatiebrief [naam] [bedrijfsnaam]’.

Sollicitatiebrief voorbeelden

Kun je meer inspiratie gebruiken voor je sollicitatiebrief? Bij cvster.nl hebben we voor tientallen beroepen een voorbeeld sollicitatiebrief klaar staan mét schrijfhandleiding.

• Sollicitatiebrief voorbeeld verpleegkundige
• Sollicitatiebrief voorbeeld stage
• Sollicitatiebrief voorbeeld leerkracht
• Sollicitatiebrief voorbeeld sales & verkoop
• Sollicitatiebrief voorbeeld afstuderen
• Sollicitatiebrief voorbeeld marketing
• Sollicitatiebrief voorbeeld open sollicitatie
• Sollicitatiebrief voorbeeld carrièreswitch
• Sollicitatiebrief voorbeeld politieagent.

Staat jouw beroep er niet tussen? We hebben ruim 100 beroepen in onze catalogus met sollicitatiebrief voorbeelden.

Sollicitatiebrief schrijven: veelgestelde vragen (FAQ)

Heb ik echt een sollicitatiebrief nodig?

Een sollicitatiebrief is een zeer waardevolle toevoeging aan je sollicitatie. Een goede sollicitatiebrief helpt je namelijk om je te onderscheiden van de concurrentie die geen of geen op maat gemaakte brief hebben geschreven.

Wordt er in de vacaturetekst gevraagd om een sollicitatiebrief? Dan moet je er zeker één schrijven. Al is het maar om te bewijzen dat je de vacaturetekst aandachtig hebt gelezen.

Hoe begin ik aan een sollicitatiebrief?

Voordat je begint met het schrijven van een sollicitatiebrief, maak je eerst een globale opzet. Denk aan: een kopregel met je contactgegevens, een pakkende introductie, een middenstuk met een toelichting over je ervaring en je motivatie, een afsluiting met call to action en een ondertekening.

Daarnaast lees je de functieomschrijving aandachtig door en lees je je in over het bedrijf. Schrijf alvast wat steekwoorden op, en markeer de functie-eisen waar jij perfect aan voldoet. 

Wat is een goede zin voor een sollicitatiebrief?

Een pakkende openingszin of -alinea verleidt de lezer om je hele sollicitatiebrief te lezen. In feite is je openingszin de belangrijkste van je hele brief. Baseer je openingszin op de actualiteit, een gezamenlijk netwerk, een eerder contactmoment, jouw kennis en vaardigheden, een persoonlijke anekdote of jouw affiniteit met het bedrijf. 

Wat moet een sollicitatiebrief NIET bevatten?

Zorg ervoor dat je sollicitatiebrief geen uitgeschreven cv wordt. Een sollicitatiebrief schrijven is bedoeld om jezelf voor te stellen aan de werkgever (en dus je persoonlijkheid te laten zien), om je expertise en motivatie toe te lichten aan de hand van relevante voorbeelden, en om context te geven aan je cv. Schrijf ook niet je hele levensverhaal op en vermeld niet je zwakke punten.

Hoe schrijf je een sollicitatiebrief die opvalt?

Een sollicitatiebrief die opvalt is kort en krachtig, heeft een professionele opmaak en is op maat gemaakt voor de vacature. Veel sollicitanten gebruiken een standaard sollicitatiebrief waarbij ze alleen de aanhef veranderen. Door je motivatiebrief op maat te maken, laat je een groot deel van de concurrentie achter je. Benoem precies aan welke functie-eisen je voldoet en geef toelichting waarom je zo graag bij het bedrijf wilt werken.

Hoe schrijf je een korte en simpele sollicitatiebrief?

Om je sollicitatiebrief niet te lang te maken, kun je het beste één of twee concrete voorbeelden noemen van prestaties die perfect aansluiten bij de vacature. Maak er in ieder geval geen uitgeschreven cv van en val ook niet in herhaling. Een goed sollicitatiebrief template helpt je om je cv beknopt te houden en snel aan te passen voor iedere sollicitatie. Hier lees je meer tips hoe je een korte sollicitatiebrief schrijft.

Je weet nu hoe je een overtuigende, inspirerende en winnende sollicitatiebrief schrijft. Ga aan de slag met de sollicitatiebrief templates van cvster.nl. Maak een sollicitatiebrief in slechts enkele minuten en pas je brief eenvoudig aan voor iedere sollicitatie. Ruim 26 miljoen mensen wereldwijd gingen je voor. Veel plezier met het schrijven van je motivatiebrief en succes met solliciteren!