Je wilt lekker aan de slag in een leuke baan. Maar omdat je – om wat voor reden dan ook – je school niet hebt afgemaakt, prijkt erop je cv geen diploma. En dat roept de vraag op welke mogelijkheden je dan hebt voor betaald werk. Want aan je motivatie en werkhouding ligt het niet, de grote afwezigheid van een diploma is het probleem.
Heb je een diploma nodig?
Hoe kom je de arbeidsmarkt op zonder diploma? Kan je eigenlijk wel werken zonder startkwalificatie en wat kun je doen om je kansen op een baan te vergroten?
We gaan ervan uit dat je de optie ‘fulltime terug de schoolbanken in’ hebt overwogen, maar dat niet ziet zitten. En ook een eigen bedrijf starten is niets voor jou. Jij wilt het liefst morgen nog starten met werken. In dat geval zijn dit je twee opties:
- Werkervaring opdoen in ongeschoold werk
- Werken en leren combineren
Werkervaring opdoen: starten zonder diploma
Je wilt zo snel mogelijk aan de slag, maar hebt geen diploma en geen werkervaring. Dan ligt het niet voor de hand dat je terug de schoolbanken in gaat. Werkervaring opdoen is een logische eerste stap van je carrière wanneer je haast hebt.
Werkervaring opdoen kan via stages. Maar deze zijn meestal onbetaald of zeer matig betaald. Een stageplek is daarmee geen optie als je aan het eind van de maand salaris wil ontvangen.
Starten in ongeschoold werk levert je in ieder geval een loonstrookje op. Voor ongeschoold werk is geen vooropleiding vereist, soms heb je wel een rijbewijs nodig. Hieronder volgt een lijst met banen zonder diploma-eisen.
Voor deze banen is geen diploma nodig
- Assemblagemedewerker
- Bezorger
- Bouwplaatsopruimer
- Chauffeur
- Fruitplukker
- Glazenwasser
- Horecamedewerker
- Hulphovenier
- Inpakker
- Kwaliteitscontroleur kleding
- Magazijnmedewerker
- Menger (grondstoffen)
- Montagemedewerker
- Nachtreceptionist
- Orderpicker
- Postbode
- Productiemedewerker
- Schoonmaker / interieurverzorger
- Sloper
- Sorteerder
- Steigerbouwer
- Winkelmedewerker
Ben je eenmaal binnen in een organisatie, dan kun je laten zien wat je in huis hebt. Je speelt jezelf in de kijker door:
- je taken goed uit te voeren en een stapje extra te zetten
- bij te dragen aan een positieve werksfeer
- leergierig te zijn
- te laten zien dat je interesses en ambities breder zijn dan je takenpakket
Zo’n goede werkhouding valt op en brengt je in positie voor de volgende stap: doorgroeien via (interne) opleidingen en/of interne promoties. Regelmatig zijn werkgevers bereid (deels) te betalen voor een opleiding waarmee een medewerker alsnog een erkend diploma kan halen.
Werken en leren combineren
In veel sectoren is een groot personeelstekort. Dat heeft het aantal leer-werkplekken omhoog gestuwd. Er zijn volop banen voor mensen die werken en leren willen combineren. Soms volstaat een korte cursus met een afrondend examen en certificaat als eindresultaat.
Meestal gaat het om een volwaardig mbo-diploma dat je via de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) behaald naast je werk bij het leerbedrijf. Een BBL leer-werkplek is een samenwerking tussen een organisatie en een erkende mbo-opleiding. Je werkt dan 3 of 4 dagen in de week en volgt 1 of 2 dagen per week onderwijs. Omdat je het geleerde meteen toepast in de praktijk, vlieg je door de lesstof en zie je dagelijks hoe je de theorie kunt toepassen in de praktijk. Er zijn BBL-opleidingen op niveau 1, 2, 3 en 4.
Voor mbo-opleidingen gelden toelatingseisen. Ook voor de beroepsbegeleidende leerwegen. Heb je geen diploma van de middelbare school, dan start je verplicht met een zogenaamde entree-opleiding. Dat is een (BBL of BOL) opleiding op niveau 1 zonder voorkenniseis en in de richting van jouw interesse. Bijvoorbeeld een entree-opleiding Bouw, Dienstverlening, Zorg, Handel, Logistiek, Mobiliteit, of Techniek. Daarna kun je verder met een opleiding op niveau 2.
Voor mensen die werken en leren combineren in een beroepsbegeleidende leerweg, gelden bedragen voor het minimumloon. Op de website van de rijksoverheid kun je de minimumloonbedragen bekijken.
Je zoektocht naar een leer-werkplek kan je op twee manieren aanvliegen:
- via het overzicht met mbo BBL-opleidingen
- via vacatures voor leerbanen bij erkende leerbedrijven, bijvoorbeeld op leerbanenmarkt.nl
Voorbeelden van beroepen met leer-werkplekken:
- Allround timmerman
- Audiciën
- Automonteur
- Bakker
- Begeleider maatschappelijke zorg
- Biologisch medisch analist
- Constructiewerker
- Coördinator sport, bewegen en gezondheid
- Dierenartsassistent
- E-commerce manager
- Elektrotechnisch monteur
- Facilitair dienstverlener
- ICT-medewerker
- Intercedent
- Kapper
- Kok
- Machinaal houtbewerker
- Marketing & communicatie specialist
- Mediavormgever
- Meubelmaker / (scheeps)interieurbouwer
- Onderwijsassistent
- Opticien
- Pedagogisch medewerker
- Schilder
- Schoonheidsspecialist
- Sociaal werker
- Sport- en bewegingsleider
- Tandartsassistent
- Verpleegkundige
- Verspaner
- Verzorgende Individuele Gezondheidszorg
Solliciteren zonder diploma?
Ga je solliciteren zonder diploma? Doe dan extra je best op je cv en sollicitatiebrief. Zorg voor goede zelfpromotie in je persoonlijk profiel en besteed aandacht aan kennis en vaardigheden die je al wel in huis hebt. Bekijk zeker ook onze blogs over een cv maken voor je eerste baan en een motivatiebrief schrijven zonder werkervaring. Daarin vind je volop tips voor een overtuigende sollicitatie. Succes!
