Het vermelden van referenties in je cv, was vroeger heel gewoon maar is tegenwoordig ongebruikelijk. Toch kunnen referenties op je cv je in sommige gevallen wel degelijk een voorsprong opleveren. Bijvoorbeeld in netwerkindustrieën of als er specifiek naar wordt gevraagd. In deze handleiding verdiepen we ons in referenties in cv's.
De volgende onderwerpen komen voorbij:
- Wat betekent een referentie en wat moet je ermee op je cv?
- Hoe kom je aan referenties en wie kan je het beste vragen voor een referentie?
- Hoe en waar vermeld je referenties op je cv?
- Do's en don'ts van referenties tijdens een sollicitatie
- Wat doet een recruiter met jouw referenties?
Wat is een referentie op je cv?
Referenties zijn een veelgehoorde term in de wereld van sollicitatiebrieven en cv’s. Maar wat is een referentie eigenlijk?
Een referentie is een getuigenis van jouw persoonlijkheid en de wijze waarop jij functioneert op de werkvloer. Vaak zal het een aanbeveling zijn, je kiest natuurlijk alleen personen waarvan je verwacht dat zij een ‘goed woordje’ voor je doen. Wanneer een persoon je een referentie geeft, dan noem je die persoon een referaat.
Een referentie op je cv verwijst meestal naar een specifieke persoon binnen een bedrijf. Diegene kan dan telefonisch benaderd worden door de recruiter en vragen over jou beantwoorden. In sommige gevallen bedoelen sollicitanten met 'referenties beschikbaar' dat zij een schriftelijke aanbevelingsbrief van een vorige werkgever hebben liggen. Met name in de academische wereld is het gebruikelijk om bij vertrek om een schriftelijke referentie (testimonial) te vragen.
Referenties zijn eigenlijk een soort van review van je functioneren. Toekomstige werkgevers willen namelijk graag weten wie je bent, wat je sterke en zwakke punten zijn- en vragen daarom om een referentie (ook wel een verwijzing genoemd). Soms staat in de vacaturetekst dat je referenties moet aanleveren. Soms vraagt de selecteur na een goed sollicitatiegesprek of je referenties hebt die hij kan nabellen. Het uiteindelijke doel van een referentiecheck is vaak om de werkgever inzicht te geven naar de betrouwbaarheid van de sollicitant.
Moet mijn oude werkgever een referentie geven? Je oud-werkgever is niet verplicht om een referentie te geven. Wel is een werkgever wettelijk verplicht om een getuigschrift te geven als je hierom vraagt bij je uitdiensttreding. Daarnaast is het verboden dat een potentiële werkgever zomaar mensen benadert om iemand over jou te vragen. Een referentie geven is dus altijd vrijwillig. Jij beslist wie je als referaat doorgeeft. Dat is bij voorkeur iemand met wie je fijn hebt samengewerkt.
Wie vraag je als referaat?
Het liefst vraag je een leidinggevende bij je oud-werkgever. Hij of zij heeft jou in actie gezien op de werkvloer waarbij je moest samenwerken met collega’s en, afhankelijk van de baan, ook met klanten contact had. Een ex-werkgever heeft normaal gesproken ook beoordelingsgesprekken met jou gevoerd en heeft jou al dan niet zien groeien in die functie.
Lieg nooit. Je beste vriendin als referaat kan, maar wees altijd eerlijk dat ze jouw beste vriendin is. Daarnaast is het belangrijk dat je je referaat altijd van tevoren vraagt. Je kunt dus niet zomaar iemand als referaat op je cv geven zonder toestemming.
Referentie vinden als starter
Allemaal leuk en aardig, maar hoe moet dat nou als je starter bent? In zo’n geval zou je een werkgever van een studentenbaan of bijbaan kunnen opgeven als referentie. Hbo-studenten kunnen een stagebegeleider opgeven, terwijl academische kandidaten een professor als referent kunnen proberen te strikken.
Heb je nooit een bijbaan gehad of geen professionele referenties, dan kun je een persoonlijke referentie geven. Heb je bijvoorbeeld gebabysit voor de buurvrouw? Of heb je ooit opgepast op het kat van de buurman, of heb je vrijwilligerswerk gedaan? Vraag hen gerust om een persoonlijke referentie. Zo kan je toch laten zien dat je erg betrouwbaar bent.
Hoe en waar vermeld je referenties op je cv?
Zoals gezegd is het in Nederland door de jaren heen steeds minder gebruikelijk geworden om referenties op te nemen in je cv. Maar als er specifiek om gevraagd wordt, dan is dit de wijze waarop je ze noteert in je cv:
- naam referent, eventueel voorafgegaan door 'dhr.' of 'mevr.'
- functietitel van de referent
- bedrijfsnaam
- telefoonnummer (bij voorkeur het rechtstreekse of mobiele nummer)
- e-mailadres
Dhr. A. Timmermans, CEO Newita, tel. 06 87 654 321, [email protected]
Do's en don'ts bij het vermelden van referenties op je cv
Situatie: de werkgever vraagt om referenties
Je hebt referenties? Voeg ze toe!
Dit is een belangrijke les die je al op de middelbare school leert: lees de instructies. Werkgevers vermelden vaak specifieke vereisten in functieomschrijvingen om te zorgen dat kandidaten de vacature zorgvuldig lezen. Vermeld referenties in je cv als er in de functieomschrijving om wordt gevraagd. Blijkbaar is jouw netwerk belangrijk voor de toekomstige werkgever, dus dit is je kans te laten zien bij welke bedrijven je al een mooie prestatie hebt geleverd.
Geen professionele referenties? Blijf eerlijk!
Wat er niet is, kun je niet opschrijven. Na een carrièreswitch of als je net bent afgestudeerd, heb je waarschijnlijk nog geen professionele referenties. Lieg daar niet over, maar benoem het gewoon.
Als je nog geen relevante ervaring hebt en nog geen noemenswaardig netwerk in de branche (en in je persoonlijke kring), wijd er dan in ieder geval een paar woorden aan in je sollicitatiebrief. Hiermee laat je zien dat je gelezen hebt dat de werkgever ze graag wil hebben, maar dat je daar nog niet over beschikt.
Situatie: werkgever vraagt om referenties, maar je hebt te weinig (plek voor) referenties in je cv
Je vermeldt de referenties beknopt in je sollicitatiebrief
Stel je ideale werkgever vraagt om referenties, maar je cv staat al boordevol belangrijke informatie. Noteer je ze in dat geval in een begeleidend schrijven of een sollicitatiebrief.
Zie je geen kans je referenties elegant te vermelden in je brief, schuif dan met je cv-onderdelen totdat je wat ruimte hebt gecreëerd en noteer de informatie zo beknopt mogelijk door alleen de contactgegevens te noteren. Ook kun je een linkje plaatsen naar je LinkedIn onder het kopje ‘Recommendations’ en laat daar je referenties zien!
Geen referenties geven
In Nederland is het vrij ongebruikelijk geworden om referenties te vermelden. Maar als er specifiek om gevraagd wordt, dan is de vuistregel dat je drie professionele referenties opneemt in je cv. Anders lijkt het alsof je te weinig ervaring hebt of dat je onvoldoende bedrijven kent die een getuigenis willen verstrekken.
Voorkom in dat geval dat je slechts één referentie toevoegt aan je cv. Heb je maar bij één relevante werkgever werkervaring opgedaan? Onderzoek dan of je binnen dat bedrijf meerdere mensen kunt opgeven als referent. Bijvoorbeeld je teamleider, de afdelingsmanager en de projectleider met wie je nauw samenwerkte. Daarnaast kun je ook referenties geven vanuit vrijwilligerswerk dat je gedaan hebt of je persoonlijke sfeer.
Situatie: je hebt je referenten nog niet om toestemming gevraagd
Vraag toestemming voordat je iemand noemt als referent
Vraag altijd eerst toestemming voordat je contactgegevens van vorige werkgevers in je cv vermeldt. Dat is fatsoenlijk en je voorkomt verwarrende of vervelende telefoongesprekken. Zelfs enthousiaste werkgevers kunnen zich negatief over je uitlaten als ze worden overvallen door een telefoongesprek. Je laat mogelijke werkgevers bovendien zien dat je de tijd hebt genomen om je referenties voor te bereiden.
Vraag je referenties telefonisch, via e-mail of eventueel persoonlijk om toestemming en vertel enthousiast over je zoektocht naar een nieuwe baan. Je inzet zal worden beloond met een aanbeveling die is afgestemd op de functie. Vergeet niet om je vorige baas persoonlijk te bedanken voor zijn hulp als hij de recruiter heeft gesproken.
Referenties zonder toestemming op je cv zetten
Hoeveel haast je ook hebt met je cv, of hoe zeker je ook denkt te weten dat jouw vorige baas wel referent wil zijn: vermeld nooit iemand als referent als je nog niet om toestemming hebt gevraagd.
Het levert voor jou, je vorige werkgever en voor de recruiter een ongemakkelijke situatie op als de referent onverwacht een belletje krijgt naar aanleiding van jouw sollicitatie.
Waar staan referenties op je cv?
Naast je werkervaring, opleidingen en vaardigheden, kennen ook referenties een eigen plek op je curriculum vitae. Ze staan meestal onder aan je cv vermeld. Kies je voor een cv-template van CVster.nl, dan verschijnen ze automatisch op de juiste plek. Ze vormen de kers op de taart, na je ervaring, vaardigheden en opleidingen. Jouw referenten zijn mensen die deuren voor je kunnen openen. Heb je een interessant netwerk of zijn referenties belangrijk in jouw branche? Voeg ze dan zeker toe aan je cv, ook als je niet gewend bent om jezelf te 'verkopen'.
Deze vragen stelt de recruiter aan je referent
Je toekomstige werkgever wil weten wat voor 'n vlees hij in de kuip heeft. Het natrekken van je werkervaringen bij vorige werkgevers, levert nuttige informatie over jou op. De kans is dus groot dat de recruiter of je aanstaande werkgever contact opneemt met jouw referenten. Om zich een goed beeld te vormen van jou, zal de recruiter een aantal standaardvragen stellen. Vaak gaat dat via een prettig telefoongesprek tussen gelijken (werkgever en werkgever) waarin ze meteen kunnen netwerken (een goede referent is een mooie bijvangst voor het netwerk van de recruiter!). Hieronder een aantal voorbeeld vragen die de referent kan verwachten:
- Wat is uw relatie met de kandidaat?
- In welke periode hebt u samengewerkt met de sollicitant?
- Hoe zou u de kandidaat omschrijven?
- Hoe verliep de samenwerking?
- Wat waren de dagelijkse werkzaamheden van de kandidaat?
- Zou u deze persoon opnieuw aannemen? En zo ja, waarom?
- Wat voor organisatie zou bij deze persoon passen?
- Wat zijn sterke en zwakke punten van de kandidaat?
- Zijn er nog dingen die ik moet weten over deze kandidaat?
Zo, je weet nu alles over referenties op cv’s en bij sollicitaties. Samengevat hoef je ze niet op je cv te zetten en moet een werkgever je altijd eerst een seintje geven voordat hij contact opneemt met een referent. Nu rest aan jou de taak om de allerbeste referenten te vinden en een overtuigend cv te maken!
