De eerste mijlpalen zijn achter de rug: met een goed cv en overtuigende sollicitatiebrief heb je een sollicitatiegesprek gescoord. Na een plezierig gesprek ben je zojuist gebeld met de verlossende woorden dat de werkgever zeer geïnteresseerd is.
In theorie heb je de baan eigenlijk al te pakken. Maar toch wil het bedrijf graag dat je eerst een dag komt proefdraaien.
- Wat houdt een proefdag werken eigenlijk in?
- Wat wordt er van je verwacht?
- Krijg je de proefdag betaald of niet?
- En zijn er nog juridische aspecten waarmee je rekening moet houden?
We vertellen je er alles over in dit blogartikel.
Een dag proefdraaien als onderdeel van je sollicitatie
"We zien het wel zitten met jou, maar willen graag dat je eerst een dag komt proefdraaien." Deze opmerking klinkt misschien teleurstellend, maar een proefdag werken maakt steeds vaker onderdeel uit van de sollicitatieprocedure.
Het is geen motie van wantrouwen richting jou, het bedrijf wil gewoon extra zekerheid inbouwen dat de juiste persoon wordt aangenomen. En kennis, vaardigheden en persoonlijkheid komen nu eenmaal beter naar boven tijdens een proefdag werken dan tijdens een sollicitatiegesprek.
Met name in de horeca, de schoonmaakbranche en in productiebedrijven vinden werkgevers het prettig om je eerst aan het werk te zien tijdens een dagje proefwerken. De proefdag heeft een duidelijk doel: het laat de werkgever zien of sollicitanten op de werkvloer kunnen waarmaken wat er op hun cv staat.
Ook is na een proefdag duidelijk of de sollicitant binnen het bedrijf past en een klik met de directe collega's heeft. Daarmee is de proefdag eigenlijk een test die nog onderdeel uitmaakt van de sollicitatieprocedure.
Een meeloopdag voorafgaand aan het arbeidscontract
Sommige bedrijven noemen een proefdag een meeloopdag. Dat klinkt iets vriendelijker en legt minder nadruk op het selectie-element dat verbonden is aan een meeloopdag. Het is echter hetzelfde.
Een meeloopdag volgt op een succesvol sollicitatiegesprek en vindt plaats voorafgaand aan het (eventueel) tekenen van het arbeidscontract. Pas na een positief verlopen meeloopdag, wordt er een contract ondertekend. Dat heeft juridische gevolgen, daarover hieronder meer.
Vraag aan het begin van je sollicitatiegesprek naar de sollicitatieprocedure, dan weet je meteen of een proefdag of meeloopdag er deel van uitmaakt.
Proefdag of proefperiode - wat is het verschil?
Een proefdag vindt plaats vóórdat iemand is aangenomen en een proefperiode gaat pas in nádat het arbeidscontract is ondertekend.
Dat is een belangrijk verschil. Natuurlijk hebben zowel de proefdag als de proefperiode als doel om een nieuwe werknemer te testen op geschiktheid. Het grote verschil zit hem erin dat je bij een proefdag nog geen contract hebt en in je proefperiode wel.
Tijdens een proefperiode is je arbeidscontract al ingegaan. Dat maakt dat je tijdens een proefperiode wél verzekerd bent, en tijdens een proefdag niet.
Ben ik verzekerd tijdens mijn proefdag werken?
Nee. Omdat je tijdens je proefdag nog geen contract hebt, ben je niet verzekerd tijdens het proefdraaien.
In sommige gevallen kan je als stagiair worden aangemeld, zodat je wel automatisch meeverzekerd bent op de verzekeringen van het bedrijf. Vraag hiernaar, want je wilt niet dat je dagje proefdraaien een vervelend staartje krijgt. Wat dat betreft is de proefperiode overigens een beter alternatief: omdat je dan een contract hebt, ben je verzekerd tijdens het werk.
Krijg ik betaald voor mijn dagje proefdraaien?
Nee. In principe krijg je niet betaald voor een dag proefwerken. Er is immers nog geen contract ondertekend, en zonder contract kan je werknemers niet legaal uitbetalen. Het is trouwens wel mogelijk om bepaalde kosten van de geteste persoon te vergoeden, zoals reiskosten.
Soms geven bedrijven, bijvoorbeeld in de horeca of de bouw, alsnog een vergoeding voor de gemaakte uren op een proefdag. Maar houd er rekening mee dat je misschien een aantal uur aan het werk bent, zonder aangenomen te worden en zonder vergoeding voor je gewerkte uren tijdens de proefdag.
Een voorbeeld van wat absoluut niet mag:
Bij een Action filiaal in Hasselt werden geïnteresseerde sollicitanten 2 weken lang aan het werk gezet. Pas aan het einde van die 2 weken hoorden ze dat ze niet allemaal werden aangenomen. Dat kan natuurlijk niet! Na enige ophef zijn ze toen alsnog allemaal aangenomen.
Hoe lang duurt een proefdag?
Een proefdag duurt meestal 1 tot 8 uur. Waarbij 1 uur heel kort is voor een meeloopdag en 8 uur erg lang. De meeste werkgevers spreken af dat je 2 tot 4 uur komt proefdraaien.
De duur van een proefdag moet passen bij de vaardigheden die getest worden.
Voor een manager met een breed takenpakket en veel verantwoordelijkheden kan het proefdraaien dus best de hele dag duren.
Maar voor een proefdag in de horeca gaat dat te ver: in een paar uurtjes moet de werkgever echt wel kunnen inschatten of de serveerster het werk aankan. In die gevallen staat een volle werkdag proefdraaien niet in verhouding tot de werkzaamheden.
Dit voorbeeld uit het Parool, waarbij iemand van 8 uur ‘s ochtends tot 11 uur ‘s avonds een podium opbouwde maar daar niet voor betaald kreeg, is ook een goed voorbeeld van wat níet mag.
Hoe lang duurt een proefperiode?
De proefperiode is aan regels onderhevig. Dit zijn ze:
Proefperiode van maximaal 1 maand:
De proeftijd mag maximaal 1 maand duren bij een tijdelijk arbeidscontract zonder einddatum of van meer dan 6 maanden maar korter dan 2 jaar. Afhankelijk van de betreffende cao kunnen er andere regels gelden voor de proeftijd bij tijdelijke arbeidscontracten.
Proefperiode van maximaal 2 maanden:
De proeftijd kan maximaal 2 maanden duren bij een vast dienstverband of een tijdelijk arbeidscontract voor 2 jaar of langer.
Geen proefperiode:
Krijg je een tijdelijk contract van 6 maanden of korter? Dan is een proeftijd niet toegestaan.
Is mijn proefdag mijn eerste tijdelijke contract?
In principe niet, maar als aan een aantal criteria wordt voldaan dan zou de proefdag als arbeidscontract kunnen worden gezien.
Profiteert een werkgever van mijn proefdag?
Een proefdag werken mag niet winstgevend zijn voor het bedrijf. Het is dus absoluut niet de bedoeling dat bedrijven mensen een proefdag laten draaien om geld te besparen op hun personeelskosten.
Op zo’n moment wordt er namelijk misbruik gemaakt van de sollicitant. Iemand acht uur laten schoonmaken en dat trucje een week later met iemand anders herhalen, zonder ooit iemand aan te nemen of ervoor te betalen, is uiteraard niet toegestaan.
Welke rechten heb ik als werknemer tijdens een proefdag?
De werkzaamheden en duur van de proefdag moeten passen bij de functie waarvoor je proefdraait. Ook mag de proefdag niet winstgevend zijn voor het bedrijf en mag er geen loon worden uitgekeerd.
Heb jij een proefdag gewerkt die niet aan deze eisen voldoet? Dan kun je dat zien als een mondelinge arbeidsovereenkomst, en dat heeft twee gevolgen.
- Wanneer je niet wordt aangenomen, heb recht op een compenserende vergoeding van jouw werkgever voor het verbreken van deze mondelinge arbeidsovereenkomst.
- Daarnaast kan een inspecteur de werkgever een sanctie opleggen omdat de werknemer niet officieel is aangemeld. De kans dat dit gebeurt is natuurlijk erg klein.
Wat als ik na de proefdag de baan niet meer wil?
Bevalt je proefdag niet? Omdat je nog geen contract hebt, hoef je geen ontslag te nemen. Vertel de werkgever waarom je het niet ziet zitten om in dienst te komen, bedank voor de geboden kans en ga op zoek naar een leukere werkplek. Zie hier een overzicht van alle vacaturesites en vacaturebanken.
Is een proefdag werken aan te bevelen?
Ja, absoluut! Het is een geweldige manier om kennis te maken met je werkgever, team en nieuwe werkomgeving.
Dankzij zo'n meeloopdag kun je écht even sfeer proeven. Je krijgt daarmee een beter beeld van je toekomstige werk en collega's en je ontdekt tijdens de proefdag snel genoeg of de geschetste werkzaamheden en werksfeer bij jou passen.
Arbeidsrechtadvocaat Marnix Ritmeester raadt wel aan om de voorwaarden van een proefdag op papier te laten zetten. Dan weet je zeker waar je aan toe bent.
Is de proefdag werken toekomstmuziek omdat je eerst nog moet solliciteren? Gebruik onze cv-maker om snel en eenvoudig te solliciteren op je droombaan. Onze templates leiden je stap voor stap naar een overtuigend cv en voor veel beroepen hebben we cv-voorbeelden die je als inspiratiebron kunt gebruiken. Succes met je volgende carrièrestap!
