De moderne werknemer communiceert wat af. En daarom kan je er maar beter goed in worden. Wie zich verdiept in communicatievaardigheden en gesprekstechnieken, stuit al snel op de term LSD-methode.
In dit blogartikel lees je wat de LSD-methode inhoudt en hoe je deze methode kunt inzetten in je dagelijks werk
Welke voordelen heeft goed luisteren?
In gesprekken wil iedereen aan het woord komen. Meestal luisteren mensen vooral zodat ze kunnen reageren op wat de ander zegt. Als de ander even een adempauze neemt, pakken ze het gesprek over en steken ze hun eigen verhaal af. Deze manier van luisteren tilt een gesprek nooit naar een hoger niveau.
Zonde, want in een middelmatig gesprek hebben mensen minder aansluiting op elkaar, komt het echte probleem vaak niet boven tafel en worden er vervolgens minder goede beslissingen genomen.
Om een gesprek wel naar een hoger niveau te tillen, is het daarom nodig dat je écht luistert. Zodat je hoort en voelt wat de ander zegt. Met goed luisteren toon je respect, interesse, medeleven, aandacht, etc. Dat stimuleert de ander om verder te vertellen.
Goed luisteren is actief luisteren
Met actief luisteren bedoelen we dat je verbaal en non-verbaal laat merken dat je luistert. Daarnaast is het belangrijk dat je regelmatig checkt of jullie elkaar begrijpen. En dat je doorvraagt, zodat je de ander helpt zijn verhaal te doen.
Kortom, met actief luisteren help je de spreker zijn gedachten en gevoelens op een rijtje te zetten.
Wat is de LSD-techniek?
De LSD-techniek is een goede manier om actief te luisteren in een gesprek. De letters LSD in LSD-methode staan voor:
- Luisteren
- Samenvatten
- Doorvragen
De LSD-gesprekstechniek bestaat dus uit 3 onderdelen. Deze onderdelen blijf je herhalen in een gesprek. Telkens als iemand weer iets nieuws vertelt, herhaal je het patroon van luisteren, samenvatten en doorvragen.
Hieronder lees je meer over de 3 onderdelen van de LSD-methode.
Luisteren in de LSD-methode
Luisteren is meer dan je oren open zetten en het geluid binnen laten stromen. Luisteren draait om aandacht geven aan wat de ander zegt en signalen afgeven die onderstrepen dat je aandachtig luistert. Daarnaast is het belangrijk dat je oordeelloos luistert. Richt je op hetgeen iemand zegt en parkeer wat je van die persoon of het onderwerp vindt.
Aandacht geven betekent dat je met aandachtgevend gedrag laat zien dat je je focust op het gesprek. Dat begint al bij de voorbereiding.
- Bij geplande gesprekken zet je de afspraak (bijvoorbeeld een sollicitatiegesprek, functioneringsgesprek of teammeeting) in je agenda en neemt er voldoende tijd voor. Je bent er op tijd, hebt je voorbereid en bent niet meer met andere zaken bezig.
- Bij spontane gesprekken is je voorbereiding in 5 tellen klaar: telefoon op stil en in je zak, aandacht bij je gesprekspartner.
Tijdens het gesprek zorg je ervoor dat je aandacht steeds bij de ander is.
Maak oogcontact, gebruik je mimiek, knik regelmatig en maak met korte verbale reacties zoals ‘hmm hmm’, ‘en toen, ‘ja’ en ‘oké’ duidelijk dat je luistert.
Op je telefoon of laptop kijken, uit het raam staren, je afdraaien of zwaaien naar iemand die langsloopt zijn allemaal signalen dat je niet aandachtig luistert.
Je kunt ook aandachtgevend gedrag laten zien met je lichaamstaal: rechtop zitten en een beetje naar de ander toebuigen is daar een voorbeeld van.
Verder kun je de ander spiegelen zodat die zich meer op z’n gemak voelt. Neem af en toe dezelfde houding aan, gebruik regelmatig dezelfde woorden als de ander en praat op hetzelfde spreekvolume en -tempo.
Tot slot helpt het om af en toe stiltes te laten vallen. Dat geeft de ander een denkpauze tijdens het verhaal.
Samenvatten in de LSD-methode
Af en toe samenvatten wat de ander zegt, is het tweede onderdeel van de LSD-methode. Met samenvatten bedoelen we dat je in je eigen worden kort navertelt wat de ander volgens jou zojuist zei. Daarmee check je of je de ander goed begrepen hebt en laat je zien dat je oplettend luistert.
Voorbeeld:
Kim:
“Je ziet er moe uit, en volgens mij zag ik je gisteravond nog laat achter je bureau zitten.”
Ilhame:
“Ja, klopt. Ik was nog aan het werk. Met het vertrek van Bo zijn de lopende dossiers aan mij overgedragen totdat er een opvolger is gevonden. Er is nog niemand aangenomen, dus voorlopig is het nog even aanpoten om alles af te krijgen.”
Kim:
“Dus je hebt ineens een halve baan erbij gekregen? Kan me voorstellen dat dat wel zwaar is.”
In het bovenstaande voorbeeld, geeft de samenvatting een reflectie op de inhoud (halve baan erbij) en op het gevoel (zwaar).
Naast de inhoudsreflectie (wat zegt iemand) en de gevoelsreflectie (hoe voelt de ander zich) zijn verlangensreflectie (wat wil de ander) en gevolgreflectie (wat is het gevolg voor de ander) ook manieren om samen te vatten.
Voorbeeld:
Kim:
“Je ziet er moe uit, en volgens mij zag ik je gisteravond nog laat achter je bureau zitten.”
Ilhame:
“Ja, klopt. Ik was nog aan het werk. Met het vertrek van Bo zijn de lopende dossiers aan mij overgedragen totdat er een opvolger is gevonden. Er is nog niemand aangenomen, dus voorlopig is het nog even aanpoten om alles af te krijgen.”
Kim:
“Tjee, ik kan me voorstellen dat je hoopt dat er snel een opvolger wordt aangenomen. Met zo veel extra dossiers neemt de werkdruk wel erg toe, lijkt me.”
Verlangensreflectie: opvolger aannemen
Gevolgreflectie: toegenomen werkdruk
Na het uitspreken van een korte samenvatting, zal de ander zich uitgenodigd voelen om verder te praten.
Het voordeel van samenvatten wat de ander zegt, is dat:
- je kunt toetsen of jullie hetzelfde beeld hebben van wat jullie bespreken.
- je daarmee een inhoudelijke reactie of emotionele reactie voorkomt.
- je de ander een moment rust geeft waarin die zijn gedachten weer kan ordenen.
Een belangrijk aandachtspunt bij samenvatten, is dat je ervoor moet waken dat je eigen mening er niet in doorsijpelt.
Doorvragen in de LSD-methode
De LSD-methode draait om goed luisteren. In dat kader klinkt doorvragen misschien wat vreemd. Want als je een vraagt stelt dan ben jij aan het woord, en luister je dus niet.
Toch is doorvragen een cruciaal onderdeel van de LSD-gesprekstechniek. Met doorvragen toon je immers wederom aan dat je geïnteresseerd en betrokken bent. Als de ander en het onderwerp je koud laten, stel je namelijk geen vraag maar verander je van onderwerp.
Vragen stellen komt het gesprek ten goede en wel om deze 3 redenen:
- Je vraagt om verduidelijking en voorkomt daarmee dat je een aanname doet.
- Het levert extra en verdiepende informatie op, en dat zorgt voor een beter begrip van het probleem en daarmee voor een betere oplossing.
- Met een vraag kan je het gesprek een beetje bijsturen indien nodig.
Doorvragen kun je doen met verschillende vraagtechnieken:
1. Verhelderingsvragen
Met een verhelderingsvraag kun je vragen naar wat iemand wil zeggen met een bepaald woord of helder krijgen welke betekenis iemand aan een woord geeft.
Kun je uitleggen wat je verstaat onder …?
2. Vragen naar een (feitelijke) situatie
Met deze vragen kan je een completer beeld van een situatie krijgen. Je vraag naar feiten zoals tijdstippen, personen etc.
Wanneer constateerde je dat voor het eerst?
3. Vragen naar voorbeelden
Als iemand een abstract verhaal vertelt, kan een voorbeeld veel duidelijk maken.
Kun je een situatie beschrijven waarin zich dat voordeed?
4. Vragen naar bewijs (voor argumenten of redenen)
Met bewijsvragen kun je doorvragen op feiten, verklaringen, voorspellingen en meningen.
Wat maakt dat je tot dat oordeel komt?
5. Vragen die het denkproces van de ander verhelderen
Door te vragen naar alternatieve meningen, verklaringen of adviezen, krijg je inzicht in het denkproces van de ander.
Hoe ben je tot deze conclusie gekomen?
In ons blog Gesprekstechnieken geven we per type vraag nog meer voorbeelden.
De LSD-methode gebruiken op de werkvloer
De LSD-methode doet het goed in de meeste gesprekken. Zeker wanneer iemand zijn hart bij je komt luchten, er een conflict is in het team of er over iets moet worden gediscussieerd is het handig om actief te luisteren met de LSD-techniek.
Ook tijdens sollicitatiegesprekken komt de LSD-methode van pas. Daarbij maakt het niet uit of je degene bent die de sollicitant bevraagt, of je juist zelf komt solliciteren. In beide gevallen zal je met luisteren, samenvatten en doorvragen meer informatie uit het gesprek halen en de gedachtewereld van de ander beter leren kennen.
Misschien lukt het nog niet om alle drie de onderdelen direct toe te passen in een gesprek, maar het loont de moeite er eens mee te oefenen.
