Je werkgever op een originele manier vertellen dat je zwanger bent? Dat is niet nodig. Vertel het wel op tijd. Dat is zowel in je eigen belang als in het belang van je werkgever.
In dit blogartikel lees je meer over de rechten en plichten waarmee jij en je werkgever te maken krijgen tijdens je zwangerschap.
Wanneer vertel je je werkgever dat je zwanger bent?
Hoe lang moet je wachten met vertellen dat je zwanger bent?
Je bent wettelijk verplicht je werkgever uiterlijk 3 weken voor ingang van je zwangerschapsverlof te vertellen over je zwangerschap. Maar dat is niet het beste moment. Je werkgever heeft dan immers maar zeer kort de tijd om een vervanger te regelen.
Een andere goede reden om wat vroeger in je zwangerschap je baas in te lichten, is je eigen veiligheid. Je hebt als zwangere vrouw namelijk recht op extra bescherming zodat je veilig kunt werken. Van dat recht kan je pas gebruik maken als je je werkgever hebt verteld dat je zwanger bent.
Informeer je werkgever daarom op tijd over je zwangerschap. Bijvoorbeeld kort nadat de spannende eerste 12 weken achter de rug zijn.
Hoe kun je op het werk vertellen dat je zwanger bent?
Op het werk is vertellen dat je zwanger bent een formele mededeling. Bewaar ludieke en originele ideeën voor je familie en vrienden.
Regel een een-op-een-gesprek met je baas en val meteen met de deur in huis:
‘De aanleiding voor deze afspraak is dat ik je wil vertellen dat ik zwanger ben.’
Laat vervolgens een stilte vallen zodat je leidinggevende kan reageren op het nieuws en bijvoorbeeld kan vragen wanneer je uitgerekend bent.
Vervolgens kunnen jullie direct afspraken maken over praktische zaken, of een nieuwe afspraak inplannen om de zaken op een rij te zetten. Voor je werkgever is het nieuws over jouw zwangerschap wellicht ook even schakelen. De kans bestaat dat je baas niet meteen op het netvlies heeft wat er allemaal geregeld moet worden. Jij wel, want dat lees je hieronder.
De juist volgorde is: eerst je leidinggevende inlichten over je zwangerschap, daarna je collega’s vertellen dat je zwanger bent.
Wat zijn je rechten en plichten als zwangere werknemer?
Je werkgever en jij hebben een aantal zaken te regelen voor een goed verloop van je zwangerschap en verlofperiode. We zetten de belangrijkste zaken op een rij:
Zwangerschapsverklaring
Een zwangerschapsverklaring is een verklaring van de huisarts of verloskundige. Er staat in dat je zwanger bent en wanneer de uitgerekende datum is. Je hebt deze verklaring nodig voor je eigen administratie en moet deze bewaren tot een jaar na het eindigen van de zwangerschaps- en bevallingsuitkering.
Je werkgever heeft de zwangerschapsverklaring niet nodig om de zwangerschaps- en bevallingsuitkering voor je aan te vragen bij het UWV. Wel moet je werkgever de uitgerekende datum die op de zwangerschapsverklaring staat doorgeven aan het UWV.
Verlof
Als zwangere werknemer in loondienst heb je recht op zwangerschapsverlof en bevallingsverlof.
- Je krijgt 16 weken verlof voor een eenling en 20 weken verlof voor een meerling.
- Er zijn 10 weken waarin je volgens de Arbeidstijdenwet niet mag werken, namelijk in de 28 dagen voor en de 42 dagen na je vermoedelijke bevallingsdatum. Je gaat dus uiterlijk 4 weken van tevoren met zwangerschapsverlof en mag op z’n vroegst 6 weken na de bevalling weer aan de slag.
- Je plant je verlofperiode van tevoren in met je werkgever. Vanaf 6 weken voor de uitgerekende datum heb je recht op zwangerschapsverlof, het is aan jou of je dan al met verlof gaat, of nog 1 of 2 weken doorwerkt.
Doorbetaling loon tijdens controles en onderzoeken
Bij een zwangerschap horen de nodige controles en onderzoeken. Je bezoekt regelmatig de verloskundige, eventueel aangevuld met extra onderzoeken bij een specialist.
Natuurlijk probeer je deze afspraken buiten werktijd te plannen, maar voor fulltimers is dat niet altijd mogelijk. Voor zwangerschapsonderzoeken tijdens werktijd geldt dat je werkgever je loon moet doorbetalen.
Zwangerschaps- en bevallingsuitkering
Rondom de bevalling ben je met verlof. Tijdens die verlofperiode ontvang je een zwangerschaps- en bevallingsuitkering. Dat is geregeld in de Wet arbeid en zorg (WAZO). Ben je in loondienst, dan vraagt je werkgever deze uitkering voor je aan.
Meestal regelt je werkgever het zo dat er voor jou niets verandert: het UWV betaalt de uitkering uit aan de werkgever, jij ontvangt gewoon je gebruikelijke loon.
Veilig werken
Werkgevers zijn verplicht ervoor te zorgen dat zwangere werknemers in alle fasen van hun zwangerschap veilig en gezond kunnen werken. Dat kan gevolgen hebben voor de werkzaamheden die je doet en je werktijden en je pauzes. Je doet bijvoorbeeld tijdelijk minder of ander werk, hebt geen nachtdiensten meer en mag een extra pauze nemen.
Risico’s op het werk vormen de aanleiding voor aangepast werk of andere werktijden. Mogelijke risico’s zijn bijvoorbeeld:
- gevaarlijke stoffen: oplosmiddelen, bestrijdingsmiddelen, cytostatica;
- biologische agentia: bacteriën, virussen en parasieten;
- fysieke belasting: tillen en dragen;
- psychosociale arbeidsbelasting (PSA): werkstress door een hoge werkdruk of ongewenste omgangsvormen;
- fysische factoren: lawaai, trillingen en straling;
- onregelmatige werktijden: nachtdienst, overwerk.
Ontslagbescherming
Een werkgever mag een zwangere werknemer niet ontslaan wanneer de zwangerschap de reden van het ontslag is. Dit verbod geldt vanaf het begin van de zwangerschap tot 6 weken na het zwangerschapsverlof.
Een sollicitant is niet verplicht een zwangerschap te melden. Dus ook wanneer je kort na je indiensttreding meldt dat je zwanger bent, is dat geen geldige ontslagreden.
Is er iets anders aan de hand? Bijvoorbeeld: je functioneert slecht, het bedrijf gaat failliet, de arbeidsrelatie is onherstelbaar verstoord geraakt, je hebt iets gestolen, een collega bedreigd etc. Dan is dat een geldige ontslagreden en vlieg je als zwangere werknemer toch de laan uit.
Ben je van mening dat je gediscrimineerd bent vanwege je zwangerschap? Dien dan een klacht in. Je vindt meer informatie hierover op de website van het College voor de Rechten van de mens.
Solliciteren tijdens zwangerschap
Ben je nét zwanger, komt je droombaan voorbij... Geen probleem, want zoals je hierboven hebt kunnen lezen, kan je gewoon solliciteren. Je bent niet verplicht om te vermelden dat je een kinderwens hebt, bezig bent om zwanger te worden of al zwanger bent.
