Wat is organisatiesensitiviteit en waarom is het belangrijk voor je carrière?

Misschien ben je het wel eens tegengekomen in een vacaturetekst. Je moet beschikken over organisatiesensitiviteit. Wat is dat eigenlijk? En waarom is het belangrijk voor je loopbaan? In deze blog leg ik je uit wat organisatiebewustzijn is, hoe je het ontwikkelt en hoe je het kunt aantonen tijdens een sollicitatie.

Wat wordt bedoeld met organisatiesensitiviteit?

Waarschijnlijk vraag je je af wat de exacte betekenis is van organisatiesensitiviteit. Organisatiesensitiviteit (ook wel organisatiebewustzijn) is een term voor weten hoe een bedrijf of organisatie in elkaar steekt.

Een organisatiesensitief persoon doorziet de machtsverhoudingen, bedrijfscultuur, de formele en informele regels en hoe besluiten worden genomen. Organisatiesensitiviteit betekent dus ook dat je daarop in weet te spelen en dingen gedaan kunt krijgen. Een competentie die bij veel bedrijven gewild is!

Hoe werkt organisatiesensitiviteit in de praktijk?

Voor bedrijven is het fijn om mensen in dienst te hebben die organisatiesensitief zijn. Het zijn vaak de mensen die dingen gedaan krijgen en knopen doorhakken. Maar even concreet: hoe werkt organisatiesensitiviteit in de praktijk?

Machtsverhoudingen herkennen

In ieder bedrijf (of organisatie) is er sprake van een machtsverdeling. In het ene geval is dat iets letterlijker zichtbaar (directeur - directiesecretaresse) dan in het andere geval (een groep cateraars), maar een hiërarchie is er vrijwel altijd. Bijvoorbeeld:

• De directeur heeft het voor het zeggen.
• De teamleider neemt de eindbeslissingen.
• Persoon A moet rapporteren aan persoon B.

Nu zijn de drie voorbeelden hierboven erg zwart/wit. Het zijn voorbeelden van formele bedrijfsorganisatie. Machtsverhoudingen die soms zelfs in je arbeidscontract zijn vastgelegd. ‘In deze functie leg je verantwoordelijkheid af aan…’.  

Toch liggen de machtsverhoudingen in de praktijk iets complexer. In ieder bedrijf (of organisatie) heb je tevens een informele bedrijfsorganisatie. Zo is er binnen een gelijkwaardig team altijd wel iemand die het voortouw neemt. Iemand die steevast de verjaardagscadeautjes verzorgt. Een persoon die dicht bij de directie staat, terwijl anderen hun leidinggevende nauwelijks kennen. En wat dacht je van de vele ongeschreven regels die je in iedere organisatie wel tegenkomt?

Iemand met een uitstekend organisatiebewustzijn snapt de onderlinge machtsverhoudingen en weet bij wie hij/zij moet aankloppen om dingen gedaan te krijgen. Stel dat er een conflict is tussen collega’s, stap je niet direct naar de hoogste directeur, maar eerst naar de teamleider. Om maar een voorbeeld te noemen.

Besluiten kunnen nemen

Iets gedaan krijgen in een organisatie is niet altijd makkelijk. Er zijn immers veel belangen en meningen. Iemand met een goede organisatiesensitiviteit beheerst de kunst om zoveel mogelijk mensen blij te maken, maar zich ook neer te leggen bij het feit dat je niet iedereen kunt pleasen.

Jij weet in ieder geval draagvlak te creëren voor een bepaald idee of plan. Je weet de juiste sleutelfiguren aan je te binden en kunt inspelen op de verlangens en knelpunten in een team.

Goed kunnen samenwerken

Samenwerken: het klinkt zo makkelijk, maar is in veel organisaties (vooral grote) soms best lastig. Er zijn onderlinge verhoudingen, en dus ook spanningen. Op individueel niveau hebben mensen bepaalde drijfveren, angsten of ambities.

Heb je een uitstekend organisatiebewustzijn? Dan kun je goed samenwerken omdat je goede voelsprieten hebt voor de gevoelens van anderen. Ook kun je prima teams vormen, motiveren, conflicten oplossen en leidinggeven. Je voelt ook prima aan dat verschillende mensen een andere manier van aansturing nodig hebben.

Voorbeelden van organisatiesensitiviteit

Als je gaat solliciteren op een baan waar organisatiesensitiviteit een vereiste is, moet je met behulp van voorbeelden kunnen laten zien dat jij organisatiesensitief bent. Hieronder som ik enkele concrete praktijkvoorbeelden voor je op.

• Je kunt goed luisteren en communiceren.
• Je kunt de wensen van een team of groep vertalen naar concrete actiepunten.
• Je bent empathisch (en kunt je dus goed inleven in anderen).
• Je houdt rekening met andermans gevoelens en wilt dat iedereen zich fijn en nuttig voelt.
• Je hebt een uitstekend aanpassingsvermogen.
• Je bent begripvol en flexibel.
• Je weet hoe je diplomatiek om moet gaan met gevoeligheden.
• Je probeert spanningen en conflicten te voorkomen.
• Je bent positief en fungeert als verbindende factor in een groep.
• Je kunt makkelijk schakelen tussen verschillende niveaus van leidinggeven.
• Je bent niet bang om feedback te vragen en krijgen.
• Je deelt graag je kennis met anderen.
• Je bent respectvol.

Waarom is organisatiebewustzijn belangrijk voor je carrière?

Organisatiesensitiviteit is een fijne competentie als je verder wilt komen in je carrière. Jij weet dingen gedaan te krijgen, bent goed in je werk en weet dat ook over te brengen op je collega’s. Je kunt goed samenwerken en bent daardoor een prettige collega en een goede werknemer. Iemand die organisatiesensitief is, heeft een grotere kans om positief op te vallen bij de baas.

Vaak zetten bedrijven mensen met een goed organisatiebewustzijn bovendien op leidinggevende posities. Voor bedrijven is het namelijk fijn als er effectief wordt gewerkt, maar ook dat er een goede sfeer is. Een fijne bedrijfscultuur zorgt voor meer motivatie bij werknemers en dus voor betere prestaties.

Bij welke banen is organisatiesensitiviteit extra belangrijk?

Omdat organisatiesensitiviteit je helpt om verder te komen in je carrière, is deze competentie eigenlijk voor iedereen belangrijk. Toch zijn er een aantal beroepen waarbij je organisatiesensitief moet zijn om je werk naar behoren te kunnen uitvoeren.

• Bedrijfsmanager / directie.
• Projectmanager.
• Leidinggevende in een team.
• Adviseur.
• Leerkracht.

Hoe ontwikkel je organisatiesensitiviteit?

Wil jij werken aan de competentie organisatiesensitiviteit? Dat kan! Als jij wilt leren hoe een organisatie of bedrijf in elkaar steekt, kun je werken aan de volgende punten:

• Probeer de organisatie en onderlinge verhoudingen te doorgronden. Wat zijn de kenmerken van een organisatie? Wie is manager van wie? Waarom ligt die ene taak bij team A en niet bij team B? Hoe worden problemen opgelost binnen dit bedrijf? Wie hakt de knopen door?
• Leer gedrag observeren. Wie vormt steevast een team als er groepjes moeten worden gemaakt? Wie gaan samen lunchen? Waar wordt over geroddeld tijdens de koffiepauze? Door gedrag van anderen te observeren en te ontdekken waarover gepraat wordt, leer je veel over een organisatie, maar ook over de mensen die er werken.
• Vaker de ‘waarom-vraag’ stellen. Dit geeft je inzicht in waarom dingen op een bepaalde manier geregeld zijn.
• Doe hetzelfde met de ‘hoe-vraag’. Zo kom je erachter hoe dingen geregeld zijn, hoe de onderlinge verhoudingen zijn en hoe beslissingen worden genomen.
• Leer sterke en zwakke punten herkennen. Als je in een team werkt, ontdek je snel genoeg wat de goede en zwakke punten zijn van individuen. Mensen die creatief zijn, kunnen vaak minder goed het grotere plaatje zien omdat ze volledig opgaan in hun werk. Mensen die wel overzicht houden, zijn vaak ongeduldiger. Door individuen te observeren, ontdek je waarom sommige combinaties van individuen (teams) in de praktijk minder effectief werken of juist ontzettend goed presteren.
• Werk aan je empathisch vermogen. Probeer voor jezelf na te gaan waarom mensen zich voelen hoe ze zich voelen, wat hun beweegredenen zijn en waarom sommige dingen gevoelig liggen.
• Oefen je communicatieve vaardigheden. Ben je vaak lang van stof? Probeer bondiger uit te leggen. Hierdoor krijg je dingen sneller gedaan. Ben je vaak aan het woord? Probeer eens wat langer en aandachtiger te luisteren.
• Deel je kennis. Heb je bepaalde inzichten opgedaan? Of kennis? Deel het met anderen! Niet alleen zorgt dit voor een betere onderlinge band, het zorgt ook voor kennis in de organisatie en een betere sfeer. En dat draagt weer bij aan je eigen werkplezier!
• Vraag feedback. Feedback vragen kan best eng zijn. Als je wilt werken aan je organisatiesensitiviteit, is het echter essentieel om te ontdekken hoe anderen naar je kijken. Hoe kom je over? Hoe voelen anderen zich bij jouw gedrag? Misschien kom je wel tot inzichten waar je mee aan de slag kunt.

Hoe je de competentie organisatiesensitiviteit op je cv zet

Wordt er in een vacaturetekst gevraagd om ‘organisatiesensitiviteit’? Dan zul je dat moeten aantonen met je competenties. Wat zijn voorbeelden van competenties die organisatiesensitiviteit aantonen?

• Je bent proactief en neemt graag het voortouw.
• Je bent empathisch en hebt een goed inlevingsvermogen.
• Je bent tactvol.
• Je bent collegiaal.
• Je kunt goed anticiperen op onverwachte ontwikkelingen of gebeurtenissen.
• Je kunt goed samenwerken.
• Je bent een kei in netwerken en persoonlijke connecties leggen.

Hoe laat je tijdens je sollicitatie zien dat je organisatiesensitief bent?

Dan een vraag waar veel sollicitanten mee worstelen: hoe toon je tijdens een sollicitatie aan dat je organisatiesensitief bent? Het is namelijk een competentie die maar lastig aan te geven is in concrete cijfertjes.

Daarom kun je organisatiesensitiviteit het beste aantonen met de STAR-methode. Oftewel: concrete voorbeelden!

1. Beschrijf een situatie die je hebt meegemaakt.
2. Wat was jouw taak of rol daarin?
3. Welke actie heb je ondernomen? Oftewel: hoe heb je het aangepakt?
4. Wat was het resultaat?

Om een voorbeeld te noemen:

In je vorige baan waren er enkele projectteams die niet efficiënt genoeg werkten. Ze deden te lang over een project of klanten waren meerdere malen niet tevreden over het eindresultaat. Aan jou als plaatsvervangend teamleider de taak om de werkprocessen efficiënter te maken en eens kritisch te kijken naar de teams. Nadat je een week hebt meegelopen met de diverse teams, kwam je tot de conclusie dat te veel mensen met dezelfde expertise bij elkaar zaten. Jij hebt de projectteams opnieuw samengesteld op basis van een mix van vaardigheden. Hierdoor kwamen klanten vaker terug, groeide de omzet met 5% en was er een hogere tevredenheidsscore onder de werknemers.

Welke vragen kun je verwachten tijdens een sollicitatiegesprek?

• Heb je wel eens een besluit genomen? Hoe pakte je dat aan en hoe zorgde je voor voldoende draagvlak?
• Kun je een praktijkvoorbeeld noemen van communicatieproblemen binnen een bedrijf? Hoe ging je daarmee om?
• Heb je wel eens de rol van leider gekregen binnen een organisatie? Waar lette je op bij het samenstellen van teams? En hoe zorgde je ervoor dat iedereen zijn taken op tijd gedaan kreeg?