In een vacature staat dat je over goede cognitieve vaardigheden moet beschikken. Wat verwacht een werkgever dan van je?
Of je krijgt als sollicitant een cognitieve vaardigheden test voor je kiezen. Wat test de werkgever dan en met welk doel?
Als sollicitant is het handig om te weten welke cognitieve vaardigheden werkgevers belangrijk vinden. Weet jij wat cognitieve vaardigheden zijn, welke cognitieve functies je nodig hebt en wat een cognitieve vaardigheden test precies meet?
Je leest de antwoorden in dit blogartikel.
Wat is cognitief vermogen?
In de psychologie staat cognitie voor kennis. Cognitief vermogen betekent het vermogen van het brein om kennis te leren, onthouden, onderscheiden en uitwisselen.
Het zal je niet verbazen dat je je cognitief vermogen de hele dag aanspreekt. Je brein gebruikt doorlopend een heel scala aan cognitieve functies om binnenkomende informatie op te nemen, te verwerken en er ‘iets’ mee te doen.
Werken je cognitieve functies goed, dan kan je zonder al te veel moeite alledaagse dingen doen zoals een stedentrip plannen, je taken organiseren, een gesprek voeren, collega’s herkennen, een kort boodschappenlijstje onthouden, muziek maken of een foutloos whatsappje typen.
Wat zijn cognitieve vaardigheden?
Cognitieve vaardigheden zijn vaardigheden die je nodig hebt om informatie in je op te nemen, te gebruiken en te delen. Je gebruikt cognitieve vaardigheden om informatie te onthouden, verwerken en met anderen te delen. Denk aan concentreren, taal- en rekenvaardigheid, verbanden leggen, empathisch zijn, emoties herkennen en begrijpen, patronen herkennen, analyseren, conclusies trekken, evalueren, redeneren en creatief denken.
Je hebt cognitieve vaardigheden nodig om je staande te houden in de maatschappij. Je zet ze in om de informatie te verwerken die van alle kanten op je afkomt.
Goede cognitieve vaardigheden zijn daarmee een voorwaarde voor andere essentiële vaardigheden die je nodig hebt in een sociale context, zoals sociale, functionele, affectieve, emotionele en communicatieve vaardigheden.
Cognitieve vaardigheden in het sollicitatieproces
Wanneer je als sollicitant stuit op het begrip cognitieve vaardigheden, draait het altijd om vaardigheden waarvan de werkgever vindt dat jij ze moet hebben om je functie goed te kunnen uitvoeren. Daarbij kun je denken aan:
- Onthouden: informatie opslaan (kortetermijngeheugen en langetermijngeheugen).
- Inschatten: situaties beoordelen en afstanden, snelheden, tijden etc. inschatten.
- Gerichte aandacht: concentratie en focus op een taak.
- Verdeelde aandacht: multitasken, meerdere acties tegelijkertijd uitvoeren.
- Plannen: prioriteiten stellen en je werk organiseren.
- Vergelijken: overeenkomsten en verschillen zien en daarmee verbanden leggen tussen mensen, voorwerpen, ideeën en gebeurtenissen.
- Selecteren: hoofdzaken en bijzaken scheiden.
Wat valt er onder cognitieve functies?
Cognitieve vaardigheden krijg je alleen onder de knie als je de juiste cognitieve functies gebruikt. Cognitieve functies kun je zien als de bouwstenen van cognitieve vaardigheden.
Een bekend model met cognitieve functies, is de omgekeerde piramide van Emiel van Doorn. Dit model ontwikkelde hij speciaal voor situaties waarin het van belang is de cognitieve functies bewust te stimuleren. Zijn omgekeerde piramide laat 22 cognitieve functies zien.
22 cognitieve functies – de bouwstenen van cognitieve vaardigheden
- Waarnemen (zien, horen, ruiken, proeven, voelen)
- Niet blokkeren (blijven proberen als iets niet lukt, of om hulp vragen)
- Nauwkeurig zijn (heb je alle informatie waargenomen?)
- Niet impulsief zijn (rustig nadenken)
- Ruimtelijke relaties leggen (je zelf, de ander, 2D, 3D, afstanden)
- Gegevens verzamelen
- Etiketteren (informatie ordenen en een naam geven)
- Vergelijken (verschillen en gelijkenissen vaststellen)
- Relaties leggen (hebben zaken met elkaar te maken)
- Elimineren (onnodige informatie uitsluiten)
- Selecteren (benodigde informatie insluiten)
- Niet egocentrisch communiceren (elkaar begrijpen)
- Tijdsoriëntatie (benodigde tijd inschatten)
- Systematisch werken (welke taak eerst en in welke volgorde)
- Classificeren (informatie indelen en indelingen van andere begrijpen)
- Plannen
- Analyseren
- Veronderstellingen maken (wat zou ik kunnen gebeuren als…)
- Logisch denken
- Breed denken (meerdere oplossingsrichtingen)
- Onveranderbaarheid inzien
- Verinnerlijken (de kennis ‘eigen’ maken zodat het als kapstok voor nieuwe informatie kan dienen)
Hoe meet je cognitieve vaardigheden?
Er zijn werkgevers die met een assessment de cognitieve vaardigheden van sollicitanten meten. Ze doen zo’n cognitieve capaciteitentest omdat ze willen weten hoe goed (en snel) de sollicitant nieuwe kennis kan opnemen en vervolgens kan gebruiken om problemen op te lossen.
Afhankelijk van de functie zijn er dan verschillende vaardigheden die ze kunnen meten. Bijvoorbeeld:
- Geheugen
- Concentratie
- Snelheid van informatieverwerking
- Rekenvaardigheden
- Taalvaardigheden (mondeling en schriftelijk)
- Logisch redeneren en verbanden leggen
- Hoofd- en bijzaken scheiden
- Planningsvaardigheden
Cognitieve capaciteiten tests bestaan uit meerdere tests die verschillende cognitieve functies in kaart brengen. Er zijn bijvoorbeeld tests die het logisch redeneren, het geheugen, de snelheid van informatieverwerking, de aandacht en het systematisch werken meten. Een cognitieve test maak je binnen een bepaalde tijd, wat voor een zekere tijdsdruk zorgt.
Een cognitieve test kan je online thuis op de computer maken, op locatie bij de werkgever of bij een assessment bureau. Tijdens de test los je verschillende vraagstukken op. De tests zijn voor elke sollicitant hetzelfde, zodat de werkgever goed kan vergelijken.
Het doel van de cognitieve capaciteitentest
Het doel van de cognitieve capaciteitentest is simpel: bepalen wat jouw werk- en denkniveau is en vaststellen of dat past bij de functie waarop je hebt gesolliciteerd.
Solliciteer je op een mbo-functie, dan worden jouw testresultaten vergeleken met de norm die geldt voor mbo-niveau.
De uitslag vertelt de werkgever op welke onderdelen jij lager, gemiddeld of hoger scoort dan het niveau dat nodig is voor de functie.
De vragen die je krijgt, hebben niets te maken met het werk dat je gaat doen. Je krijgt bijvoorbeeld figurenreeksen te zien en moet met logisch redeneren vaststellen wat het volgende figuur zou moeten zijn. Of je moet verbanden leggen tussen verschillende begrippen.
Hoe verbeter je je cognitieve vaardigheden?
Wanneer je na een aantal positieve sollicitatiegesprekken wordt uitgenodigd voor een assessment, wil je de tests natuurlijk zo goed mogelijk maken. Je cognitieve vaardigheden verbeteren krijgt dan ineens prioriteit.
Er zijn drie dingen die je kunt doen:
- Je leefstijl aanpassen en daarmee je cognitieve vaardigheden een boost geven.
- Je cognitieve vaardigheden verbeteren door algemene activiteiten en oefeningen
- Jezelf voorbereiden op het assessment door te oefenen met cognitieve capaciteitentests.
1. Leefstijl aanpassen
-
Bewegen
En dan liever vaak even kort (elk half uur 5 minuten) dan af en toe lang (een paar keer per week sporten).
Zodra je in beweging komt, starten er allerlei biologische processen op. Er komen neurotrofines vrij en die zorgen voor de aanmaak van nieuwe hersencellen, nieuwe verbindingen tussen hersencellen en nieuwe bloedvaatjes waardoor er meer voeding en zuurstof naar de hersencellen kan.
Daarnaast prikkelt beweging je prefrontale cortex en hippocampus: die twee hersengebieden zorgen ervoor dat je nieuwe informatie kunt verwerken en opslaan.
-
Slapen
Een goede nachtrust geeft je hersenen de tijd om de indrukken van de dag te verwerken, informatie weg te schrijven naar het langetermijngeheugen en je brein voor te bereiden op de nieuwe dag.
-
Ontspannen
Mediteren, yoga, lummelen, naar buiten staren: het helpt allemaal om je cortisolniveau te laten zakken. Slim, want je hippocampus is erg gevoelig voor cortisol.
Wanneer je hippocampus druk is met jouw stresshormonen, kan je hem veel beperkter gebruiken om informatie in je geheugen te stoppen of op te zoeken.
-
Gezond eten en drinken
Je brein loopt op glucose, regelmatig tanken is dus belangrijk. Verder helpen omega-3 vetzuren bij de ontwikkeling van hersenen en helpen antioxidanten tegen degeneratie.
Zet fruit, groente, kiemen, kruiden en zeewier in grote hoeveelheden op het menu en vul het aan met gezonde vetten en eiwitbronnen. Spoel alles weg met 1,5 à 2 liter water per dag.
-
Goed ademhalen
Geef je brein voldoende zuurstof met een diepe buikademhaling.
2. Je cognitieve vaardigheden verbeteren met activiteiten
- Legpuzzels, kruiswoordpuzzels, sudoku’s en andere puzzels maken
- Schaken, bridgen, gamen, memory en andere spelletjes doen.
- Een nieuwe taal leren.
- Een nieuwe hobby oppakken of een workshop volgen.
- Een instrument leren bespelen.
- Nieuwe mensen leren kennen.
- De dingen eens anders doen (met je ‘verkeerde’ hand je tanden poetsen)
- Lezen
3. Het assessment voorbereiden
In ons blog Assessment tijdens je sollicitatie vind je meer informatie over de onderdelen van een cognitieve capaciteitentest. Ook geven we je tips over een goede voorbereiding op de test.
