Hoera! Je hebt te horen gekregen dat je bent aangenomen! Maar eerst is het tijd voor het arbeidsvoorwaardengesprek. Samen met je nieuwe werkgever ga je in onderhandeling over de kleine lettertjes van je arbeidsovereenkomst, zoals je salaris en vrije dagen. Weet je niet goed hoe je je moet voorbereiden op dit belangrijke gesprek? Met de tips in deze blog sta je sterk in de onderhandeling.
Wat gebeurt er tijdens een arbeidsvoorwaardengesprek?
Veel mensen vinden een arbeidsvoorwaardengesprek spannend. Niet zo vreemd, want er hangt best veel af van dit gesprek. Tijdens een arbeidsvoorwaardengesprek onderhandel je met je nieuwe werkgever over de voorwaarden van jouw arbeid. Denk aan je salaris, het aantal vakantiedagen dat je krijgt, een auto of laptop van de zaak of het wel/niet mogen thuiswerken.
Het is een gesprek waarin je de balans moet vinden tussen wat je redelijkerwijs kunt vragen en er voor jezelf het maximale uithalen. De sleutel tot succes zit hem in de voorbereiding. Weten wat je waard bent. In deze blog help ik je daarbij.
Wat moet je vragen bij een arbeidsvoorwaardengesprek?
Voordat ik je enkele belangrijke arbeidsvoorwaardengesprek tips geef over hoe je je het beste kunt voorbereiden, moet je eerst weten welke punten überhaupt aan bod komen. Welke arbeidsvoorwaarden zijn onderhandelbaar? En welke primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden kan je vragen?
Laten we eerst het onderscheid maken tussen primaire arbeidsvoorwaarden en secundaire arbeidsvoorwaarden.
Primaire arbeidsvoorwaarden
Dit zijn de voorwaarden die op geen enkel arbeidscontract mogen ontbreken.
- Salaris.
- Werktijden.
- Duur van het contract – is het een contract voor bepaalde of onbepaalde tijd?
- Aantal vakantiedagen.
- Vakantiegeld.
Secundaire arbeidsvoorwaarden
Dit zijn de voorwaarden die bovenop je primaire arbeidsvoorwaarden komen. Hieronder noem ik enkele voorbeelden, maar secundaire arbeidsvoorwaarden verschillen per werkgever.
- Reiskostenvergoeding.
- Dertiende maand of eindejaarsuitkering.
- Bonussen op basis van prestaties.
- Doorgroeimogelijkheden.
- Extra verlofdagen bovenop de wettelijke vakantiedagen.
- Pensioenregeling.
- (Collectieve) verzekeringen.
- Opleidingsmogelijkheden en -budget om te groeien in je werk.
- Spullen van de zaak, zoals een auto, laptop, telefoon of abonnement.
- Het wel/niet kunnen thuiswerken en een thuiswerkvergoeding.
Als we kijken naar de primaire arbeidsvoorwaarden, is het slim om te onderhandelen over het salaris. De duur van het contract is meestal standaard en ook het aantal vakantiedagen en de werktijden zijn meestal voor het hele bedrijf vastgelegd. Ik zeg ‘meestal’, want als jij ruimte ziet om te onderhandelen, ben je natuurlijk vrij om het aan te kaarten.
Over secundaire arbeidsvoorwaarden kun je vrijwel altijd onderhandelen. Je merkt dan vanzelf welke secundaire voorwaarden standaard zijn voor het hele bedrijf en waar nog onderhandelingsruimte zit.
Kan ik de baan kwijtraken als ik onderhandel?
Een angst van veel sollicitanten is dat ze de baan kwijtraken als ze stevig onderhandelen. Onthoud: in een zakelijke setting wordt nu eenmaal onderhandeld, dat is heel normaal. De gemiddelde werkgever zal zelfs verwachten dat je onderhandelt. Daarom is er vaak nog wat spelingsruimte.
Zo lang je respectvol blijft, weet wat je waard bent en bereid bent om compromissen te sluiten die voor beide partijen acceptabel zijn, zou er geen enkele reden moeten zijn om je baan af te nemen.
Voorbereiden arbeidsvoorwaardengesprek: 8 tips
Waar het vaak mis gaat bij arbeidsvoorwaardengesprekken, is dat mensen (a) niet goed weten wat ze kunnen vragen, en (b) te bescheiden zijn en daardoor niet krijgen wat ze eigenlijk zouden willen. Beide problemen kun je tackelen met een gedegen voorbereiding.
Jezelf goed voorbereiden op een arbeidsvoorwaardengesprek zorgt er namelijk voor dat je met sterke argumenten komt, een betere onderhandelingspositie hebt en dat je zelfverzekerd rond de tafel zit. Weten wat je waard bent, daar draait het om.
Hieronder vind je 8 tips voor het arbeidsvoorwaardengesprek.
Tip 1: Doe onderzoek
Jezelf voorbereiden op een arbeidsvoorwaardengesprek begint met onderzoek. Onderzoek allereerst wat mensen in vergelijkbare functies of dezelfde sector verdienen en welke arbeidsvoorwaarden zij hebben. Dit kun je vaak online vinden in vacatures of via salariswijzers, maar vraag ook gerust rond in je eigen kringen.
Daarnaast is het slim om te onderzoeken of het bedrijf een cao heeft. Hierin staan o.a. afspraken over salarissen en vakantiedagen. Als een bedrijf een cao heeft betekent dat niet dat er geen ruimte meer is voor onderhandeling, maar het betekent wel dat je ongeveer weet wat je kunt verwachten.
Daarnaast zijn sommige arbeidsvoorwaarden wettelijk vastgelegd. Zo mag je nooit minder verdienen dan het wettelijk minimumloon en is er ook een wettelijk minimum aantal vakantiedagen.
Tip 2: Bepaal welke voorwaarden voor jou belangrijk zijn
Over alle arbeidsvoorwaarden onderhandelen gebeurt zelden. Kies in plaats daarvan enkele voorwaarden die voor jou belangrijk zijn en leg daar de nadruk op.
Tip 3: Bepaal je marges
Een werkgever zal in de vacature nooit het maximale salaris noemen. Hij begint wat lager zodat er ruimte is voor onderhandeling. Voor jou geldt hetzelfde, maar dan omgekeerd. Noem nooit het minimum wat je moet verdienen om rond te komen, maar ga daar altijd boven zitten. Zo kunnen jullie elkaar de hand schudden in het midden.
Wat helpt is om voor jezelf de absolute ondergrens helder te krijgen. Hoeveel heb je nodig om rond te komen? En wat is het salaris dat je graag zou willen verdienen en dat ook redelijk is. Tussen die bedragen heb je vrij spel.
Tip 4: Zorg voor goede argumenten
Zorg ervoor dat je je onderhandeling goed kunt onderbouwen. Met relevante voorbeelden, cijfers en natuurlijk je eigen werkervaring en opleiding.
Tip 5: Het draait om compromissen sluiten
In ‘het spel der onderhandeling’ draait het om compromissen sluiten. Een werkgever zal namelijk zelden toegeven aan al je wensen. Laat ruimte vrij voor onderhandeling en creatieve oplossingen. Staar je bijvoorbeeld niet blind op het salaris. Valt het salaris wat tegen, probeer het dan te compenseren met goede secundaire arbeidsvoorwaarden zoals extra vrije dagen of een keuzebudget.
Tip 6: Het eerste aanbod
De gouden tip als het om arbeidsvoorwaarden gaat? Probeer de werkgever het eerste aanbod te laten doen. Dan weet je namelijk hun uitgangspunt en kun jij daarop onderhandelen. Als je zelf de eerste zet doet, en de werkgever gaat direct akkoord, zul je je daarna altijd afvragen of je wellicht te laag hebt ingezet.
Wat in de praktijk vaak gebeurt is dat werkgevers vragen naar je huidige salaris. Je bent echter niet verplicht daarop antwoord te geven! Wat moet je zeggen als ze vragen naar een salarisindicatie? Je kunt reageren door te zeggen dat je huidige salaris bij je huidige functie past en dat je benieuwd bent naar het salarisvoorstel voor deze functie.
Tip 7: Lichaamstaal
Een bedrijf wil graag goede werknemers in dienst. Het feit dat ze jou hebben gekozen voor de baan geeft je een uitstekende onderhandelingspositie. Dat stukje zelfvertrouwen mag je gerust laten zien in je lichaamstaal. Kijk je gesprekspartner aan tijdens het gesprek en zit met rechte schouders. Vind je dit lastig? Oefen het gesprek vooraf met iemand die je vertrouwt.
Tip 8: Blijf dicht bij jezelf
Het is belangrijk dat je jezelf bent tijdens een arbeidsvoorwaardengesprek. Zit het niet in je karakter om keihard te onderhandelen? Doe dan vooral wat wel goed voelt. Blijf hoe dan ook professioneel en respectvol.
Arbeidsvoorwaardengesprek: de salarisonderhandeling
Het eerste waar je waarschijnlijk naar kijkt als je de concept arbeidsovereenkomst in handen krijgt, is het salaris. En dat is logisch. Jij steekt veel tijd, passie en moeite in de baan, dus mag je daar financieel voor beloond worden.
Vooral als er in de vacature stond ‘ marktconform salaris’ kan het daadwerkelijke bedrag een verrassing zijn. Vraag jij jezelf af: Hoe te onderhandelen over salaris? Hieronder beantwoord ik enkele veelgestelde vragen.
Waarom je nooit je salarisstrook moet laten zien bij een sollicitatie
Zoals eerder al genoemd is het slim om de werkgever het eerste aanbod te laten doen. Zo hoef je nooit bang te zijn dat je onderbetaald wordt omdat de werkgever direct akkoord ging met jouw voorstel.
Hoe reageer je op een salarisvoorstel?
Dat hangt af van het geboden salaris. Is het beter dan verwacht? Dan kun je in principe meteen akkoord gaan. Maar over het algemeen werkt het beter om de werkgever vriendelijk te bedanken voor het aanbod, te zeggen dat je erover zult nadenken en dat je binnen één werkdag bij hem/haar terugkomt met een reactie.
Wat als het salarisvoorstel te laag is?
Het kan gebeuren dat het geboden salaris tegenvalt. Laat echter niet meteen je hoofd hangen. Als je de vorige tip hebt opgevolgd, heb je nu een dag de tijd om rustig na te denken over een tegenbod. Is het salaris véél te laag? En vraag je je af hoe je het aanbod netjes afslaat? Doe dit altijd op een vriendelijke manier, maar vertel dat je het salaris niet competitief genoeg vindt en dat het verschil met jouw salarisvoorstel wel erg groot is.
Wat is een acceptabel tegenbod salaris?
Ga je onderhandelen? Vraag vooral wat goed voelt en wat je kunt onderbouwen. Wil je toch een globaal percentage weten? Een tegenbod van zo’n 10% tot 20% is gebruikelijk.
Na het arbeidsvoorwaardengesprek
Je hebt onderhandeld en met je nieuwe werkgever overeenstemming bereikt over je arbeidsvoorwaarden. Gefeliciteerd! Hoe accepteer je nu definitief de baan? Het is belangrijk dat alle afspraken die jullie hebben gemaakt schriftelijk worden vastgelegd. Dat kan door de concept arbeidsovereenkomst aan te passen of er een bijlage aan toe te voegen met jullie aanvullende afspraken. Tot slot tekenen jullie allebei het document en kun je aan de slag bij je nieuwe werkgever. Heel veel werkgeluk!
