Het verschil tussen een functioneringsgesprek en een beoordelingsgesprek

Ga jij jaarlijks om tafel met je leidinggevende voor een functioneringsgesprek of een beoordelingsgesprek? 

Het is belangrijk om regelmatig met je baas te bespreken hoe je functioneert op de werkvloer. Dat levert waardevolle feedback op en vormt input voor groei en ontwikkeling. 

De beoordelingscyclus verschilt per werkgever

Bij de ene werkgever zijn er op vaste momenten evaluaties, in de andere organisatie gebeurt het ad hoc en is de regelmaat minder duidelijk. Ook de naam die dit type gesprekken meekrijgt, verschilt per werkgever. 

Wat bij jouw werkgever ook de evaluatie- of beoordelingscyclus is, het is goed te weten wat je kunt verwachten. Dan kun je je gericht voorbereiden. Het maakt immers verschil of je een functioneringsgesprek gaat voeren met je leidinggevende, of te horen krijgt hoe je het afgelopen jaar gepresteerd hebt. 

Hieronder zoomen we in op het verschil tussen een beoordelingsgesprek en een functioneringsgesprek. 

Wat is het verschil tussen een functioneringsgesprek en een beoordelingsgesprek?

Elke organisatie geeft een eigen invulling aan de jaarlijkse gesprekscyclus. Dat maakt het verschil tussen een functioneringsgesprek en een beoordelingsgesprek soms wat onduidelijk.

Organisaties met één jaarlijks evaluatiemoment

In sommige organisaties voeren leidinggevenden jaarlijks één gesprek met hun medewerker. Hoe dat gesprek intern genoemd wordt, verschilt per werkgever. Of er is geen duidelijke naam afgesproken en de termen functioneringsgesprek en beoordelingsgesprek worden door elkaar gebruikt. 

Daar begint de verwarring. Zeker als je bij je vorige werkgever jaarlijks twee functioneringsgesprekken en één beoordelingsgesprek voerde, wil je weten welk type gesprek je bij je nieuwe werkgever kunt verwachten. 

Organisaties met een uitgebreide beoordelingscyclus

Er zijn ook organisaties met een formeel beoordelingssysteem. In dat geval krijgt een medewerker jaarlijks één beoordelingsgesprek en één of (meestal) meerdere functioneringsgesprekken. Er is dan een duidelijk verschil tussen een functioneringsgesprek en een beoordelingsgesprek. 

De verschillen op een rij

Werk je bij een organisatie waar beide gesprekken jaarlijks op de agenda staan? Dit zijn de verschillen tussen functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken:

• Een functioneringsgesprek is een dialoog, een beoordelingsgesprek eerder een monoloog.
• Een functioneringsgesprek is een gelijkwaardig en open gesprek. Een beoordelingsgesprek is een formeel gesprek waarin je leidinggevende jouw prestaties beoordeelt.
• Een functioneringsgesprek gaat over jouw functioneren, maar ook het functioneren van je leidinggevende in relatie tot jouw taken, wensen en behoeften komt ter sprake. Een beoordelingsgesprek gaat alleen over jouw functioneren.
• In een functioneringsgesprek gaat het over jouw functioneren in brede zin: de aard van je werkzaamheden, je wensen voor de toekomst, de samenwerking met collega’s en leidinggevende, knelpunten en mogelijke oplossingen, werkplezier, werk-privébalans etc. In een beoordelingsgesprek gaat jouw takenlijst langs de prestatiemeetlat. Wat zijn je taken en hoe goed voer je die uit volgens je leidinggevende? Jouw geleverde prestaties staan centraal.
• In een functioneringsgesprek kijken jullie naar het verleden, heden en de toekomst. Tijdens een beoordelingsgesprek staan prestaties uit het verleden centraal.
• Een functioneringsgesprek heeft geen gevolgen voor je salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden. Een beoordelingsgesprek kan wel arbeidsrechtelijke gevolgen hebben (positief of negatief).

Uit bovengenoemde verschillen tussen functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken kan je al veel afleiden. Voor de duidelijkheid volgt hieronder de definitie van een functioneringsgesprek en de definitie van een beoordelingsgesprek.

Wat is een functioneringsgesprek?

Hoe functioneer je? Het functioneringsgesprek draait om jouw groei en ontwikkeling. Je praat met je leidinggevende over de afgelopen periode, het heden én de toekomst. 

Onderwerpen die aan bod komen in dit tweezijdige gesprek: 

• jouw functioneren
• de samenwerking met collega’s
• de samenwerking met je leidinggevende
• jouw persoonlijke doelen
• afdelings- en organisatiedoelen
• werk-privébalans
• wensen en ontwikkelpunten gekoppeld aan de bedrijfsbelangen.

Jullie kunnen allebei aangeven hoe je over bepaalde dingen denkt. Het doel is om (werk)afspraken te maken zodat je (nóg) beter en met meer plezier kunt (samen)werken en bijdragen aan de organisatiedoelen.

Wat is een beoordelingsgesprek?

Hoe presteer je? Het beoordelingsgesprek is vooral eenrichtingsverkeer. De leidinggevende richt zich op jouw prestaties in de afgelopen periode. Zijn de gestelde doelen gehaald? Hoe goed presteer je op de verschillende taken? 

Dit formele, eenzijdige gesprek kan gevolgen hebben voor je arbeidsvoorwaarden. Bijvoorbeeld een hoger salaris, een interne promotie, meer of minder uren werken, een terugplaatsing in functie (demotie) en salaris, of zelfs ontslag.

Overeenkomsten functioneringsgesprek en beoordelingsgesprek

Natuurlijk zijn er ook overeenkomsten tussen beide gesprekken. Zowel bij een functioneringsgesprek als bij een beoordelingsgesprek is het gebruikelijk dat er een gespreksverslag wordt gemaakt. Dat verslag komt bij je personeelsdossier en dient ook weer als input voor toekomstige gesprekken. 

Kom voorbereid! 

Staat er binnenkort een beoordelingsgesprek of een functioneringsgesprek met je leidinggevende in de agenda? Zorg dan voor een goede voorbereiding! 

• Neem je functiebeschrijving door.
• Lees het gespreksverslag van het vorige gesprek.
• Bekijk het jaarplan en/of de doelen van je team.
• Bekijk de visie en het meerjarenbeleid van je werkgever.
• Reflecteer op je eigen prestaties.
• Reflecteer op je arbeidsomstandigheden.
• Reflecteer op je kennis en vaardigheden.

In ons blog Je functioneringsgesprek voorbereiden en maximaal benutten vind je een praktisch stappenplan. Daarmee zit jij straks goed voorbereid en zelfverzekerd met je leidinggevende om tafel.