Hoe zit het eigenlijk met woon-werkverkeer in Nederland? Wat is de gemiddelde afstand van ons woon-werkverkeer? Welke leeftijdsgroep reist het verst en zijn er verschillen per regio?
Dit onderzocht CVster.nl op basis van verschillende CBS-datasets.
De gemiddelde afstand die Nederlanders afleggen naar hun werk neemt al jaren licht af:
De langste afstand leggen werknemers uit Vlissingen af. Zij reizen gemiddeld maar liefst 36,6 km.
De kortste afstand is voor de Bunschoters. Zij leggen gemiddeld 13,1 kilometer af naar hun werk.
Goed om te weten: er is een vergoeding voor woon-werkverkeer. Je werkgever mag je een kilometervergoeding geven voor de kilometers die je maakt om op je werk te komen. Op de website van de belastingdienst kun je zien wat de kilometervergoeding is en tot welk bedrag die reiskostenvergoeding onbelast is.
De regio’s Rotterdam en Amsterdam bieden veel werkgelegenheid, zo blijkt ook uit deze cijfers. Rond de twee grootste steden van Nederland leggen werknemers de minste reisafstand af.
Landelijk gezien is de gemiddelde woon-werkafstand in vijf jaar tijd afgenomen: van 22,7 naar 22 kilometer woon-werkverkeer. Vooral werknemers rond Maastricht en Leeuwarden zijn minder gaan reizen naar hun werk.
De woon-werkafstand nam juist toe in verschillende gemeenten in het noorden van Noord-Holland en rond Zutphen en Helmond. De sterkste toename in reisafstand was er onder inwoners van Ooststellingwerf (+18,4%) en het Brabantse Nuenen, Gerwen en Nederwetten (+11,4%).
In Friesland, Zuid-Holland en Limburg werken en wonen inwoners het vaakst in dezelfde provincie. Werknemers in Utrecht en Flevoland reizen juist veelal vanuit een andere provincie om er te werken.
Utrechtse werknemers die buiten de eigen provincie wonen, komen met name uit Zuid-Holland (13,9%), Gelderland (8,9%) en Noord-Holland (8,6%). Werknemers die in Flevoland werken, gaan vooral op en neer vanuit Overijssel (10%), maar ook regelmatig van Noord-Holland (6,7%) of Gelderland (6,3%) voor hun werk.
De gemiddelde reisafstand per provincie legt nog meer verschillen bloot. Zo hebben Zeeuwen de meeste baat gehad bij thuiswerken, want zij zijn gemiddeld 31,8 kilometer onderweg. Ook inwoners van Flevoland leggen een grote afstand af voor hun werk: gemiddeld 29,8 km.
Noord-Hollanders wonen juist het dichtst bij hun werk en leggen gemiddeld 18,1 kilometer af. Ook in Zuid-Hollands wonen mensen met 18,7 km relatief dicht bij hun werk. Zonder files of andere vertragingen zullen zij de minste tijd aan reizen kwijt zijn.
Tussen verschillende leeftijdsgroepen bestaan echter verschillen. Zo is de woon-werkafstand van 15-25 jarigen het kleinst. Waarschijnlijk komt dit doordat zij vaak een bijbaan (supermarkt of bezorgdienst) in de buurt zoeken.
25-35 jarigen maken de meeste kilometers voor hun woon-werkverkeer. In 2020 was de gemiddelde reisafstand van deze groep 23,5 kilometer. Dit is 6,8% meer dan het gemiddelde van alle leeftijdsgroepen.
Tussen 25-35 jarigen en andere leeftijden zijn ook regionale verschillen merkbaar. Het verschil met andere leeftijdsgroepen is Zuid-Holland het grootst, want in deze provincie leggen 25-35 jarigen gemiddeld 20,6 kilometer af (+10,2% dan de gemiddelde werknemer). Ook in Utrecht, Noord-Brabant en Overijssel is de reisafstand bijna 10% hoger dan onder het gemiddelde van alle leeftijdsgroepen.
Om te achterhalen welke Nederlanders het verst weg wonen van een werkplek, zijn verschillende datasets van het CBS geraadpleegd. De conclusies zijn gebaseerd op verschillen in leeftijdscategorieën, gemeente en provincie. De cijfers per gemeente zijn gebaseerd op woongemeente van werknemers. In de vergelijking tussen gemeenten zijn enkel gemeenten uitgelicht met minstens 10.000 werknemers.
Om het verschil door de tijd bloot te leggen, is data van 2014 tot en met 2020 gebruikt. Het meetmoment van deze data is jaarlijks in december. De veranderingen in vijf jaar tijd zijn gebaseerd op de verschillen tussen 2016 en 2020.