Wie doet wat binnen de bestuurskamer?
In de bestuurskamer wordt bepaald wat er binnen een bedrijf gebeurt. Bij beursgenoteerde bedrijven gaan deze beslissingen soms over enorme geldbedragen. Vaak zijn er daarom meerdere bestuursorganen betrokken bij de besluitvorming.
Hoewel de specifieke samenstelling van een bestuurskamer per organisatie erg kan verschillen, vormen de raad van bestuur en de raad van commissarissen over het algemeen de belangrijkste organen binnen de bedrijfsleiding.
Raad van bestuur
In de raad van bestuur vind je de hoogste leidinggevenden die verantwoordelijk zijn voor de dagelijkse beslissingen binnen een bedrijf. De volgende functies zijn vaak vertegenwoordigd:
- CEO: Wordt ook wel de algemeen directeur genoemd. Het is de voorzitter van de raad van bestuur en is hiermee de hoogste uitvoerende bestuurder binnen een bedrijf of organisatie.
- CFO: Staat aan het hoofd van de financiële afdeling van een organisatie of bedrijf. Wordt ook wel de financieel directeur genoemd.
- COO: De operationeel directeur. Is verantwoordelijk voor het dagelijks operationeel beleid van een bedrijf.
- Algemeen lid raad van bestuur: Een algemeen lid draagt bij aan het algehele bestuur en de strategische richting van een organisatie.
Raad van commissarissen
De raad van commissarissen is het toezichthoudende orgaan binnen een bedrijf. Zij controleren onder andere het beleid van de directie en de algemene gang van zaken. Voor belangrijke financiële besluiten is goedkeuring nodig van de raad van commissarissen. Ook zijn zij verantwoordelijk voor het benoemen en ontslaan van bestuurders binnen de raad van bestuur.
Binnen de raad van commissarissen vind je de volgende functies:
- Commissaris voorzitter: Leidt de vergadering en stelt de agenda op. De voorzitter is verantwoordelijk voor een goede besluitvorming en communiceert dit naar de raad van bestuur. Soms is er ook een vicevoorzitter die de voorzitter vervangt in diens afwezigheid.
- Overige commissarissen: De overige leden dragen bij aan het toezichthoudende orgaan. Vaak hebben commissarissen een specifieke expertise.
Dit staat er op het cv van invloedrijke bestuurders
We hebben de openbare cv’s in kaart gebracht van bijna 400 Nederlandse bestuurders en commissarissen bij zo’n 100 verschillende bedrijven die zijn genoteerd op de Amsterdamse beurs, Euronext Amsterdam.
Denk bijvoorbeeld aan bedrijven als Shell, ASML, Philips, Unilever en Heineken. We hebben enkel bedrijven meegenomen die zijn opgenomen op de AEX, AMX (Mid Cap) en AScX (Small Cap), plus nog wat lokale fondsen waar onder andere Ajax, Beter Bed en SnowWorld onder vallen. Deze bedrijven vertegenwoordigen samen een groot deel van de Nederlandse economie.
Hoe zien ze eruit?
Hoe zien de mensen binnen de raad van het bestuur en de raad van commissarissen er eigenlijk uit? Op basis van de bijgevoegde foto’s in de openbare cv’s, hebben we met behulp van AI het uiterlijk van de ‘gemiddelde’ mannelijke en vrouwelijke bestuurder met een Nederlandse nationaliteit in kaart gebracht.
Zowel de mannelijke als de vrouwelijke bestuurders hebben vaak een witte huidskleur en blauwe ogen. Waar de mannen meestal grijs zijn, hebben de vrouwen juist vaker blond haar.
Hoe heten ze?
De naam Peter komt het vaakst voor onder mannelijke bestuurders met een Nederlandse nationaliteit. Andere voornamen die regelmatig opduiken in de bestuurskamers van beursgenoteerde bedrijven zijn (varianten op) Jan, Jeroen, Alexander en Frank.
Bij vrouwelijke bestuurders staat Marieke bovenaan de lijst van meest voorkomende voornamen. Daarnaast zijn ook Karin, Jolanda en Annemiek veelvoorkomende namen onder de vrouwelijke bestuurders in de top van het bedrijfsleven.
Hoe oud zijn ze?
De ‘gemiddelde’ Nederlandse bestuurder is geboren in 1966 en wordt dit jaar dus 58 jaar oud. De invloedrijke mannen (1965) zijn over het algemeen iets ouder dan de vrouwen (1969).
Wat hebben ze gestudeerd?
Op het openbare cv van invloedrijke bestuursleden in het bedrijfsleven worden meestal één of twee studies vermeld. Bedrijfseconomie is de meest genoemde opleiding: ruim 1 op de 6 Nederlandse bestuurders die een studie op hun openbare cv vermeldt, benoemt deze opleiding.
De top 10 opleidingen die het vaakst voorkomen op de cv’s van Nederlandse bestuurders bij beursgenoteerde bedrijven is:
- Bedrijfseconomie (16,5%)
- Economie (15,1%)
- MBA (11%)
- Bedrijfskunde (11%)
- Rechten (8,3%)
- Registeraccountancy (5%)
- Accountancy (5%)
- Werktuigbouwkunde (3,7%)
- Nederlands recht (3,2%)
- Marketing of registercontroller (beide 2,3%)
Als je de gevolgde specifieke studies categoriseert in verschillende studierichtingen, blijkt dat kennis over bedrijfskunde, management en economie, erg belangrijk is om een plek te krijgen in een bestuurskamer.
Waar hebben ze gestudeerd?
Commissarissen en bestuursleden met een Nederlandse nationaliteit hebben meestal gestudeerd aan een universiteit. De Erasmus Universiteit Rotterdam wordt het vaakst vermeld op de openbare cv’s. De vijf meest genoemde opleidingsinstituten zijn als volgt:
- Erasmus Universiteit Rotterdam
- Universiteit van Amsterdam
- Vrije Universiteit Amsterdam
- Rijksuniversiteit Groningen
- Nyenrode Business Universiteit
Veel invloedrijke bestuurders hebben (óók) een studie gevolgd aan een buitenlandse universiteit. Het gaat om 29,4% van de Nederlandse bestuurders die opleidingen vermelden op het cv. De populairste buitenlandse opleidingsinstituten zijn als volgt:
- INSEAD Business School (Fontainebleau, Frankrijk)
- Harvard University (Cambridge, Verenigde Staten)
- IMD Business School (Lausanne, Zwitserland)
- London Business School (Londen, Verenigd Koninkrijk)
- Columbia University (New York, Verenigde Staten)
Waar hebben ze gewerkt?
Ook relevante werkervaring is onmisbaar als je een invloedrijke functie binnen een beursgenoteerd bedrijf wilt bemachtigen. Je komt natuurlijk niet zomaar terecht in een bestuurskamer.
Waar hebben invloedrijke Nederlandse bestuurders eigenlijk gewerkt voordat ze een stoeltje bemachtigden in een bestuurskamer? ABN AMRO blijkt de vaakst genoemde werkgever. Ongeveer 1 op de 10 bestuurders benoemt op hun cv dat zij voor deze bank gewerkt hebben voordat ze een bestuursfunctie kregen bij een beursgenoteerd bedrijf.
De top 10 meest genoemde werkgevers:
- ABN AMRO (10,3%)
- ING (8,6%)
- Shell (7%)
- PricewaterhouseCoopers (6,3%)
- Philips (6%)
- KPMG (5,3%)
- Ministerie (5%)
- KPN (5%)
- Unilever (4,7%)
- Aegon (4,7%)
Opvallend is dat ook diverse ministeries terugkomen in de top 10. Bestuurders die dit vermelden op hun openbare cv, hebben onder andere als minister of hoge ambtenaar gewerkt op het Ministerie van Economische Zaken, het Ministerie van Financiën en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Welke hobby’s staan er op het cv?
Sommige bestuurders delen in hun openbare cv's ook hun hobby's en interesses, wat een interessant inkijkje geeft in de persoon achter de functie.
Hardlopen en lezen zijn de meest genoemde hobby's, maar ook skiën, golf, reizen en het bespelen van een muziekinstrument komen vaak voor onder invloedrijke Nederlandse bestuursleden in de bedrijfswereld.
Diversiteit in de top
Een diverse bestuurskamer kan voor bredere perspectieven en betere besluitvorming zorgen. Het bevordert bovendien innovatie en inclusiviteit binnen een bedrijf. Hoe divers zijn bestuurskamers anno 2024?
Man-vrouwverhouding in de bestuurskamer
Algemene samenstelling
Als je aan een invloedrijke bestuurder in het bedrijfsleven denkt, dan stel je je misschien automatisch een man voor. In de praktijk blijkt dit vaak te kloppen. Van alle bestuurders met een Nederlandse nationaliteit is namelijk 75,3% man en 24,7% is vrouw.
Bij de onderzochte beursgenoteerde bedrijven werken, naast Nederlanders, ook veel buitenlandse bestuurders en commissarissen. Er zijn bijna 40 verschillende nationaliteiten vertegenwoordigd.
Om een goed beeld te krijgen van de algemene man-vrouwverdeling in de bestuurskamers, is het belangrijk om ook naar de verschillende nationaliteiten te kijken. Als we dat doen, zien we dat 69% van de bestuurders en commissarissen man is en 31% vrouw.
Per bestuursorgaan
De man-vrouwverhouding verschilt sterk per bestuursorgaan. Bij de raad van bestuur is 81,6% man, tegenover 18,4% vrouw. In de raad van commissarissen is de verdeling evenwichtiger: 59,4% is man, 40,6% is vrouw.
Deze percentages hebben betrekking op de totale samenstelling van de bestuurskamers, inclusief bestuurders van verschillende nationaliteiten.
CEO’s
De rol CEO, vaak beschouwd als de belangrijkste functie binnen een bedrijf, is vooral weggelegd voor mannen. Van alle onderzochte beursgenoteerde bedrijven heeft namelijk 95,8% een mannelijke CEO en slechts 4,2% een vrouwelijke.
Per branche
De man-vrouwverdeling verschilt sterk per branche. In de uitgeverijsector werken relatief meer vrouwen aan de top, maar dit blijkt een uitzondering. In de andere sectoren zijn er namelijk meer mannen in leidinggevende posities.
De meest scheve verdeling is te zien in de industriële en bouwsector, waar ruim driekwart van de bestuurders en commissarissen mannelijk zijn.
Leeftijdsdiversiteit in de bestuurskamer
Leeftijdsdiversiteit kan veel voordelen bieden in een bestuurskamer. Waar oudere bestuurders jarenlange ervaring meenemen en een begrip van de industrie, zijn jongere bestuurders vaak beter in het bieden van frisse perspectieven en nieuwe ideeën. Leeftijdsdiversiteit in de bestuurskamer kan bijdragen aan een dynamische en innovatieve besluitvorming.
De meeste Nederlandse bestuurders zijn geboren in de jaren '60, gevolgd door mensen uit de jaren ‘70 en ‘50. Samen vullen zij 93,7% van de stoelen in de bestuurskamers.
Voor jongere generaties is het duidelijk moeilijker om een plek te krijgen: slechts 3,9% van de Nederlandse bestuurders is jonger dan 45 jaar. Dit laat zien dat het voor young professionals lastig is om door te dringen tot de top.
Waar zijn ze geboren?
Waar komen bestuurders met een Nederlandse identiteit eigenlijk vandaan? De meeste bestuurders die hun geboorteplaats vermelden op hun openbare cv, zijn geboren in Zuid-Holland (25,9%), gevolgd door Noord-Holland (22,9%). De twee provincies zijn samen goed voor bijna de helft van alle bestuurders. De Randstad, als economisch centrum van Nederland, lijkt een broedplaats voor toekomstige bestuurders.
Ten opzichte van het aantal inwoners staat Noord-Holland bovenaan. Per 1 miljoen inwoners worden er 13 Noord-Hollanders bestuurder bij een beursgenoteerd bedrijf. Dit is meer dan het landelijk gemiddelde van 10. Ook Zuid-Holland, Gelderland en Utrecht hebben meer invloedrijke bestuurders voortgebracht dan gemiddeld. Geen enkele topman of -vrouw geeft aan in Flevoland geboren te zijn.
- Noord-Holland: 13 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
- Zuid-Holland: 11 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
- Gelderland: 11 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
- Utrecht: 11 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
- Zeeland: 10 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
- Limburg: 8 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
- Noord-Brabant: 8 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
- Overijssel: 7 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
- Groningen: 5 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
- Drenthe: 4 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
- Friesland: 2 bestuurders en commissarissen per 1 miljoen inwoners
Over het onderzoek
In het bestuur van beursgenoteerde bedrijven worden belangrijke beslissingen genomen. Deze gaan soms over miljarden. Een plekje in de bestuurskamer bemachtig je daarom niet zomaar.
In dit onderzoek brengen we in kaart wie deze cruciale posities in het bedrijfsleven bekleden. Wat staat er op de openbare cv’s van deze bestuurders en hoe divers zijn de bestuurskamers anno 2024?
We hebben de openbare cv’s in kaart gebracht van bestuurders van zo’n 100 verschillende bedrijven die zijn genoteerd op de Amsterdamse beurs, Euronext Amsterdam. Denk bijvoorbeeld aan bedrijven als Shell, ASML, Philips, Unilever en Heineken. We hebben enkel bedrijven meegenomen die zijn opgenomen op de AEX, AMX (Mid Cap) en AScX (Small Cap), plus twintig lokale fondsen waar onder andere Ajax, Beter Bed en SnowWorld onder vallen.
De onderzochte bestuurders zijn onderdeel van de raad van bestuur (o.a. CEO’s, CFO’s, COO’s, lid raad van bestuur) of de raad van commissarissen (o.a. voorzitter commissaris, commissaris, non-executive director). Het gaat om bijna 400 Nederlandse bestuurders.
Ook de invloedrijkste bestuurders in het Nederlandse bedrijfsleven hebben soms een gat op hun cv. We hebben in dit onderzoek alleen publiek toegankelijke gegevens meegenomen.
