100+ ijsbreker-vragen die tijdens sollicitatiegesprekken worden gesteld

Er is weinig zo vervelend voor een recruiter als een kandidaat die eruitziet als een versteend hert in het licht van de koplampen. Een gespannen sollicitant zal diens ware persoonlijkheid tenslotte niet laten zien en moeite hebben met het delen van authentieke loopbaanverhalen. Vervelend, want dan kan een recruiter moeilijk inschatten of die professional geschikt is voor de betreffende functie. IJsbreker-vragen kunnen daar verandering in brengen. 

Recruiters zoeken naar manieren om deze barrières te doorbreken. Hoewel sommigen dat vrij eenvoudig voor elkaar krijgen door een vriendelijke en ontspannen houding aan te nemen, kiezen andere recruiters ervoor om de spanning te doorbreken met wat smalltalk en enkele icebreakers.

Hoewel deze ijsbrekers luchtig lijken, is het als kandidaat belangrijk toch een beetje voorzichtig te zijn en na te gaan hoe je antwoorden kunnen worden geïnterpreteerd. Tijdens je sollicitatiegesprek wil je niets aan het toeval overlaten. Reden genoeg om een weloverwogen (maar nog steeds leuke) reactie te geven.

Laat je brein rustig op gang komen voordat het serieuze werk begint.

Iedereen is anders, dus we kunnen je onmogelijk modelantwoorden voorschotelen. Wat we wel kunnen is advies geven over hoe je veelgestelde sollicitatievragen het beste kunt interpreteren en waar je allemaal rekening mee moet houden bij het formuleren van je antwoorden. Een tip die we daarbij vast geven: ga liever niet te diep of gedetailleerd in op de vragen. Een luchtige vraag vereist een snelle en gevatte reactie.

In dit blog delen we een paar van onze favoriete ijsbrekers en geven we je tips om deze te beantwoorden. We hebben acht ijsbreker onderwerpen gekozen die tijdens sollicitatiegesprekken naar voren komen:

• Kennismakings-ijsbrekers
• Grappige ijsbreker-vragen
• ‘Als je kon’-vragen
• Werkgerelateerde ijsbrekers
• ‘Zou je liever’-vragen
• Eénwoordige-ijsbrekervragen
• Negatieve ijsbreker-vragen
• Verboden ijsbreker-vragen

Hoewel er natuurlijk nog veel meer ijsbreker-categorieën zijn, is de kans groot dat de vragen die je krijgt ergens in het bovenstaande rijtje kunnen worden geplaatst. De recruiter willen met deze vragen de spanning wegnemen, je beter leren kennen en je out of the box laten denken.

Jezelf proberen voor te bereiden op elke mogelijke vraag die gesteld kan worden is niet alleen onverstandig, maar überhaupt niet haalbaar. Probeer in plaats daarvan om ieder gesprek met een open geest in te gaan, jezelf in staat stellend om snel te denken. Er kunnen van de 100+ ijsbrekers in dit blog natuurlijk ook variant-vragen worden gesteld, dus luister goed naar je gesprekspartner en probeer geen voorgekauwd antwoord uit je keel te persen dat niet eens goed aansluit op de precieze vraag. Houd daarbij nauwlettend non-verbale signalen in de gaten, zodat je beter kunt inschatten wat je antwoord voor invloed zou kunnen hebben op je baankansen.

Het inzetten van ijsbrekers

Als kandidaat is het belangrijk dat je ijsbreker-vragen kunt onderscheiden van andere soorten sollicitatievragen. Je wil tenslotte niet stijf en serieus reageren op een vraag die juist bedoeld is om een ontspannen en speels antwoord uit te lokken. 

IJsbreker-vragen worden vaak aan het begin van het gesprek gesteld, om (…tromgeroffel…) het ijs te breken. Maar ijsbrekers kunnen ook later in het gesprek gesteld worden, bijvoorbeeld wanneer een sollicitatiegesprek een beetje te intens wordt en beide partijen een moment nodig hebben om hun gedachten te ordenen. In geen enkel sollicitatiegesprek zal er 60 minuten lang volle bak gas worden gegeven. In plaats daarvan zullen er momenten van eb en vloed zijn, waarbij de eb-momenten de gelegenheid bieden om op adem te komen. Wees er daarbij wel alert op dat je niet té laidback wordt.

Het moet ook worden opgemerkt dat het breken van ijs twee kanten op werkt. Hoewel kandidaten geen tijd moeten verspillen aan betekenisloos kletsen tijdens hun sollicitatiegesprek, kunnen ze leren over hun mogelijk toekomstige werkgever door een paar luchtige vragen te stellen. Een goed gesprek beweegt twee richtingen op, dus wees niet bang om af en toe een grapje te maken of vraag te stellen als dat op dat moment de sfeer is.

IJsbrekers hebben de tand des tijds doorstaan in het bedrijfsleven, gezien ze mensen met elkaar kunnen verbinden. Toon daarom wat enthousiasme en doe je best om ze met de juiste spirit te beantwoorden. De werkgever stelt ze niet omdat ze geen zin hebben om moeilijke vragen te stellen, maar omdat ze een andere, meer persoonlijke kant van je willen zien.

Er zijn verschillende soorten ijsbreker-vragen, onder te verdelen in grofweg 8 categorieën. Daarbij zijn er weinig richtlijnen voor de context waarin ze kunnen voorkomen, gezien recruiters hier individueel invulling aan geven. Zelfs de meest ervaren CEO’s krijgen soms de meest basale vragen gesteld – de truc is dat je ze goed beantwoordt en daarmee de recruiter voor je wint. Welke impact je maakt, hangt af van jezelf. Hieronder geven we daarom 100+ voorbeelden van ijsbreker-vragen, onder te verdelen in 8 categorieën: 

Kennismakings-ijsbrekers

Veel recruiters stellen aan het begin van het gesprek een paar lichte vragen om de tong los te maken en de kandidaat zich wat meer te laten ontspannen. Dit kunnen smalltalk-vragen zijn (‘Heb je de weg goed kunnen vinden?) of vragen die meer professioneel van aard zijn (‘Ik zag dat je in het buitenland hebt gewerkt. Gaaf! Hoe was dat’?). Er kunnen echter ook vragen worden gesteld die wat meer buiten de gebaande paden liggen. Interviewers willen je goed leren kennen en niet iedere vraag hoeft serieus te zijn.

Antwoord met het eerste wat in je opkomt. Bewaar je denkkracht voor de moeilijkere vragen die later komen. Authenticiteit en spontaniteit zijn belangrijk om je latere antwoorden geloofwaardig te maken. Deze vragen zijn echt niet zo diep als je zelf misschien vreest.

Voorbeelden van ijsbrekers om je te leren kennen:

1. Wat is je favoriete plek ter wereld?
2. Welke beroemdheid bewonder je het meest en waarom?
3. Wat zegt jouw favoriete film over jou?
4. Wat doe je in je vrije tijd?
5. Wat is het meest afgespeelde nummer op jouw afspeellijst?
6. Noem het onmogelijkste ding op je bucketlist.
7. Wat zou je doen als je wist dat je niet kon falen?
8. Vertel me iets over iets wat is gebeurd dat je waarden heeft veranderd.
9. Waarom sta je 's ochtends op?
10. Wanneer heb je voor het laatst iets voor de eerste keer gedaan?
11. Wat is je beste aankoop geweest dit jaar?
12. Wat is een feit over jou waar niemand op zou komen?

Grappige ijsbreker-vragen

Een sollicitatiegesprek is een stressvolle levenservaring. Het doel van grappige ijsbrekers is om de stemming te verlichten en de niveaus van stresshormonen in je lijf te verminderen, niet om je te betrappen op een verkeerde karaktertrek of je psyche tot in detail te analyseren. Je gesprekspartner wil gewoon een glimlach zien, zodat je daarna zo goed mogelijk over je baan kunt praten. Als je graag een draak wilt zijn in Game of Thrones, zal dat je niet in de weg staan om aan te worden genomen als ICT’er.

Hoe kinderachtig ijsbrekers soms ook lijken, ze zijn nu eenmaal effectief gebleken. Recruiters zullen echt niet jouw of hun eigen tijd verspillen, dus rol vooral niet met je ogen wanneer je een ‘rare vraag’ gesteld krijgt. Ga gewoon mee in de stroom en beantwoord elke vraag met een glimlach. 

Voorbeelden van grappige ijsbrekers:

1. Als je een dier zou zijn, wat zou je dan zijn en waarom?
2. Welk liedje beschrijft je leven op dit moment?
3. Welk Game of Thrones personage zou je zijn?
4. Maak de zin af: 'Ik zou willen dat mijn nieuwe baas...'
5. Welk nieuw talent zou je graag onder de knie willen krijgen?
6. Hoe zou je een zombie-apocalyps overleven?
7. In welke denkbeeldige wereld zou je willen leven?
8. Welke meme laat je het meest lachen?
9. Wat zou de titel van je autobiografie zijn?
10. Hoe zou je een miljoen euro besteden?
11. Wat is je favoriete emoji?
12. Bij welke fictieve familie zou je je het liefst aansluiten?

‘Als je zou kunnen’-vragen

Iedereen houdt ervan zichzelf te transporteren naar een fantasierijke wereld. Daarnaast komt het hebben van verbeeldingskracht bij veel beroepen goed van pas. Recruiters stellen vaak ‘als je zou kunnen’-vragen, omdat ze daarmee de grenzen van je denken willen verkennen. De antwoorden die je geeft zullen veel onthullen over je persoonlijkheid, dus neem bij deze vragen iets langer de tijd om na te denken voordat je reageert.

‘Als je zou kunnen’-vragen doen een beroep op je fantasie. Het advies is dan ook om deze volledig de vrije loop te laten. Vaak hebben deze vragen ook een wat meer betekenisvolle laag. Neem dus echt de tijd om een zorgvuldig en eerlijk antwoord te formuleren.

Voorbeelden van ‘als je zou kunnen’-vragen:

1. Als je je 18-jarige zelf advies zou kunnen geven, wat zou het dan zijn?
2. Als je op je werk een extra brein zou kunnen hebben, hoe zou je dat dan inzetten?
3. Als je één superkracht zou kunnen kiezen, wat zou het dan zijn?
4. Als je op je eerste werkdag één ding zou kunnen bereiken, wat zou het dan zijn?
5. Als je de tijd zou kunnen terugdraaien, wat zou je dan veranderen?
6. Als je erkenning zou kunnen krijgen voor een uitvinding, welke zou je dan kiezen?
7. Als je maar één app op je telefoon zou kunnen hebben, welke zou het dan zijn?
8. Als je niet meer zou kunnen werken, wat zou je dan doen?
9. Als je gespeeld zou worden door een acteur in een film, wie zou dat dan zijn?
10. Als je een mythologisch figuur zou kunnen zijn, wat of wie zou je dan zijn?
11. Als je iets zou kunnen doen wat helemaal niet bij je karakter past, wat zou het dan zijn?
12. Als je een bestseller zou kunnen schrijven, waar zou die dan over gaan?

Werkgerelateerde ijsbrekers

De overgrote meerderheid van de vragen die worden gesteld tijdens een sollicitatiegesprek zullen vanzelfsprekend gerelateerd zijn aan je professionele karakter, expertise en potentieel. Er zijn dan ook ijsbreker-vragen die daarop inhaken. Hoewel je ook hier niet te serieus hoeft te antwoorden, is het bij deze categorie dus wel belangrijk om na te denken over hoe je antwoorden ontvangen zullen worden. 

Denk na over de context en cultuur van de organisatie waar je aan de slag wil. Hoe zouden je toekomstige collega’s deze vragen beantwoorden? Blijf trouw aan jezelf, maar pas je antwoord waar mogelijk een beetje aan om aansluiting te vinden bij de functie en bedrijfscultuur. Iets wat acceptabel zou zijn geweest in je vorige functie, is misschien bij deze werkgever taboe.

1. Wat is de nuttigste les die je hebt geleerd op je werk?
2. Beschrijf de kenmerken van je kantoormaatje.
3. Wat is de ergste taak die je ooit hebt moeten voltooien?
4. Hoe zouden je collega's beschrijven wat je bijdraagt aan hun dag?
5. Wat spreekt je aan in onze bedrijfscultuur?
6. Wat is jouw ideale uitzicht wanneer je werkt op afstand?
7. Wat motiveert je op het werk?
8. Als je een persoonlijke assistent had, wat zou deze persoon dan voor je doen?
9. Hoe zou je je baan omschrijven aan een vijfjarige?
10. Wat is erger: te laat komen op het werk of vroeg weg moeten?
11. Waar wil je over tien jaar zijn?
12. Waarom zou ik blij zijn dat ik je heb aangenomen?

‘Zou je liever’-vragen

Een binaire keuze voorleggen is een sluwe manier om een vraag te stellen, vooral als de wervingsmanager je niet toestaat om je redenering uit te leggen (hoewel die fascinerende inzichten kan onthullen). De antwoorden die je geeft kunnen veel zeggen over de manier waarop je denkt en waar je waarde aan hecht. Beantwoord ze eerlijk – als jij geschikt bent voor de baan, dan is de baan geschikt voor jou.

Geef een snel antwoord en misschien een korte opmerking om deze toe te lichten. Als je de keuze moeilijk vindt, vertel hen dan dat het een lastige beslissing is, maar probeer vervolgens alsnog te antwoorden. Soms zal een recruiter dan een extra vraag stellen, juist omdat diegene wil zien hoe je brein werkt. Je antwoord op een moeilijke vraag toelichten zal hen meer inzicht geven dan het antwoord dat je geeft op een relatief eenvoudige vraag. 

Hieronder volgen enkele voorbeeld van ‘zou je liever’-vragen:

1. Wat doe je liever: in de zee zwemmen of een museum bezoeken?
2. Zou je liever duivels slim zijn of extreem grappig?
3. Zou je liever met 100 km per uur kunnen rennen of vliegen met 10 km per uur?
4. Zou je liever naar het verleden of naar de toekomst willen reizen?
5. Zou je liever een arend zijn of een leeuw?
6. Zou je liever je smartphone opgeven of je laptop?
7. Zou je liever zonder restaurants leven of zonder afhaalmaaltijden?
8. Zou je liever universeel respect hebben of onbeperkte macht?
9. Zou je liever elke leugen die je hoort detecteren of wegkomen met elke leugen die je vertelt?
10. Zou je liever een derde oor of een derde oog hebben?
11. Praat je liever aan de telefoon of via een videogesprek?
12. Zou je liever bekritiseerd of genegeerd worden?

Eénwoordige ijsbrekers

Sommige wervingsmanagers gaan voor een vlotte aanpak met zogenaamde éénwoordige ijsbrekers. Meestal krijg je als kandidaat dan enkele vragen in een rap tempo achterelkaar gesteld en is het de bedoeling dat je reageert wat er als eerste in je opkomt. De gerichte aard van de vragen doet een beroep op je reactievermogen en intuïtie, en kan dan ook interessante en onthullende antwoorden opleveren!

Tijdens sollicitatiegesprekken is het belangrijk dat je instructies nauwkeurig opvolgt. Hoe graag je ook wil uitweiden over je antwoord, de spelregels bepalen dat je slechts met één woord mag reageren. Twijfel dus niet en noem het eerste wat in je opkomt. Speel het spel mee en wees sportief, je gesprekspartner zal het waarderen! 

Enkele éénwoordige ijsbrekers:

1. Beschrijf jezelf op je werk in één woord.
2. Hoe voel je je op dit moment – in één woord?
3. Beschrijf je ideale baas in één woord.
4. Vertel me over je carrière in één woord.
5. Als je één woord op je shirt zou hebben, wat zou het zijn?
6. Welk woord zou je grootste prestatie beschrijven?
7. Wat is het ene woord dat je het meest beangstigt?
8. Beschrijf je weekend in één woord.
9. Welk woord zou je graag willen dat ik onthoud?
10. Welk woord zou je carrièredoelen het beste beschrijven?
11. Welk woord zou je ideale baan beschrijven?
12. Als je grafsteen één woord had, wat zou dat dan zijn?

Negatieve ijsbreker-vragen

Sommige ijsbreker-vragen zijn gewoonweg niet eenvoudig te beantwoorden. Ze vragen je om, geheel tegen je natuur in, over je slechtste kanten te praten terwijl je jezelf probeert te verkopen. Dat kan flink ongemakkelijk zijn. Doe je best om eerlijk te antwoorden, maar wees niet te controversieel met je antwoord. Wees zo beknopt mogelijk en neem niet de tijd om te rechtvaardigen wat je te zeggen hebt. Wil je meer tips om met dit soort vragen om te gaan? Wij schreven een artikel over hoe je over je slechte eigenschappen kunt vertellen. 

Deze negatief getinte vragen kunnen de sfeer van een sollicitatiegesprek verlagen als er niet snel van koers wordt veranderd. Houd je antwoord kort en glimlach positief nadat je hebt geantwoord in de hoop dat de interviewer verder gaat. Soms (gelukkig niet altijd) zijn deze vragen bedoeld om je in de val te lokken. Als de lijn van vragen consequent negatief is, overweeg dan of dit het soort persoon is waar je voor wil werken. Een overvloed aan negatieve vragen is een klassiek waarschuwingssignaal.

Voorbeelden van negatieve ijsbreker-vragen:

1. Wat is je grootste zwakte?
2. Wanneer was de laatste keer dat je faalde? Wat gebeurde er?
3. Wat vinden collega's je slechtste eigenschap?
4. Wanneer heb je voor het laatst gelogen? Ben je betrapt?
5. Wat maakt iemand een nachtmerrie van een baas?
6. Wat is het gênantste wat je ooit hebt gedaan?
7. Wat doe je als je je stress niet onder controle kunt houden?
8. Als je een keer een smoesje zou verzinnen om niet te hoeven werken, welk excuus zou je dan gebruiken?
9. Wat is de slechtste baan die je ooit hebt gehad?
10. Wat zou je aartsvijand over je zeggen?
11. Heb je ooit op je werk gehuild?
12. Wanneer ben je voor het laatst oneerlijk bekritiseerd?

Verboden ijsbreker-vragen

Hoewel antidiscriminatiewetten over de hele wereld variëren, geldt over het algemeen dat vragen over leeftijd, geslacht, burgerlijke staat, kinderen, seksuele voorkeur en een eventuele handicap zo goed als taboe zijn. Voel je dan ook niet verplicht om dit soort vragen te beantwoorden. Geef eenvoudig aan dat je de vraag liever niet beantwoordt. Hopelijk begrijpt de wervingsmanager de boodschap en wordt er overgestapt op een ander onderwerp. De persoon in kwestie kan de vraag per ongeluk hebben gesteld, zich niet realiserend dat diegene een grens overschreed. Maak er daarom liever niet direct een principekwestie van.

Het kennen van je grenzen is cruciaal voor een psychologisch veilige werkomgeving. Elke fatsoenlijke werkgever zou dit moeten respecteren. Als er een ‘verboden vraag’ wordt gesteld, weiger dan op een beleefde toon te antwoorden. Een fatsoenlijke wervingsmanager zal dat begrijpen. Wordt er doorgehamerd? Dan kun je de baan in kwestie waarschijnlijk beter aan je voorbij laten gaan. 

Enkele voorbeelden van verboden ijsbreker-vragen:

1. Heb je ooit een therapeut gezien of heb je problemen met je geestelijke gezondheid?
2. Ben je op dit moment zwanger of van plan binnenkort een gezin te stichten?
3. Hoe denk je over leidinggeven aan mannen/vrouwen?
4. Hoeveel ziektedagen heb je vorig jaar genomen?
5. Heb je ooit problemen gehad met genderdiscriminatie?
6. Hoe oud ben je? Staat je leeftijd je in de weg?
7. Hoeveel kinderen heb je? Wat zijn je kinderopvangregelingen?
8. Hoeveel weeg je? Ben je misschien van plan om af te vallen?
9. Hoeveel langer ben je van plan te werken voordat je met pensioen gaat?
10. Heb je een handicap die het moeilijk zou maken om je werk te doen?
11. Drink je, rook je, gebruik je drugs of heb je andere slechte gewoonten?
12. Hoe beïnvloeden je religieuze overtuigingen je werkrelaties?

Belangrijkste punten

Het leven biedt talloze mogelijkheden om ijsbreker-vragen te stellen en te beantwoorden. We ontmoeten voortdurend nieuwe mensen en je zou verbaasd zijn over hoeveel ijsbrekers er tijdens onze dagelijkse interacties worden gesteld. Maak van die gelegenheden gebruik door te oefenen voor je sollicitatiegesprek. Dat is niet alleen handig, maar levert je ook nog eens amuserende gesprekken op. Daarbij is de belangrijkste tip: Beantwoord ijsbrekers op een luchtige manier, maar probeer ook wat echte inzichten te geven in wie je bent. IJsbrekers leren ons veel over elkaar.

Ik heb ervan genoten dit blog te schrijven (maar niet zo veel als wervingsmanagers ervan zullen genieten je zien kronkelen wanneer je een ijsbreker probeert te beantwoorden), dus hier zijn nog een paar laatste positieve ijsbrekers om over na te denken:

1. Wat maakt je gelukkig op het werk?
2. Waar hou je van in het leven?
3. Waarom zal ik het leuk vinden om met jou te werken?

Tot slot, de ijsbreker der ijsbrekers, nummer 100: Geef je de voorkeur aan koffie of thee?

Wil je jezelf optimaal voorbereiden op je sollicitatiegesprek? Lees dan ook eens onze uitgebreide Handleiding Sollicitatiegesprek met stappenplan en tips. Veel succes!