Game-based learning: vaardigheden ontwikkelen met een spel of game

Krijg jij spontaan jeuk van vacatures waarin gejubeld wordt over potjes tafeltennis in de pauze, de interne Mario Kart Competitie en de onvergetelijke teamuitjes waarbij de baas je opsluit in een Escaperoom of een potje levend tafelvoetbal laat spelen?

Stop met zuchten en laat je ogen weer terugrollen van het plafond naar de vacaturetekst. 

Want deze werkgever ziet blijkbaar het voordeel van game-based learning. En dat betekent dat je wellicht indruk kunt maken met je geweldige Fortnite skills, je creaties in Minecraft of je urenlange ervaring met League of Legends en Warzone. 

Wat is game-based learning?

Oké, dat klinkt interessant. Maar wat is game-based learning?

Bij game-based learning doe je kennis en vaardigheden op door het spelen van een spel. Tijdens het spelen, ontwikkel je vaardigheden die je thuis of op de werkvloer van pas komen. Game-based learning is iets anders gamification.

Wat is het verschil tussen game-based learning en gamification?

De begrippen game-based learning en gamification worden soms door elkaar gehaald. Verwarrend! 

Dit zijn de verschillen:

Gamification - spelelementen ondersteunen de les

Bij gamification is het leren geen spel, maar kent de les wel spelelementen. Deze spelelementen maken het leerproces leuker, makkelijker en/of sneller.

Spelelementen zijn bijvoorbeeld tijdsdruk, willekeurige beloningen, vaste beloningen, schaarste, competitie, uitdagingen, kansen etc.

Bij gamification haal je game-elementen naar een andere context. Bijvoorbeeld in het onderwijs of de werkvloer:

• De leerkracht gebruikt de game elementen tijdsdruk en schaarste en stelt een timer in om de leerlingen snel en gefocust aan het werk te krijgen
• De leerkracht laat het spelelement loterij bepalen wie de beurt krijgt. Die onvoorspelbaarheid maakt dat iedereen oplet en nadenkt over het juiste antwoord.
• Welke medewerker draait de hoogste omzet? Het spelelement competitie laat mensen harder hun best doen.

Game-based learning - het spel ís de les

Bij game-based learning is het leren een spel. Het spel zorgt voor de ontwikkeling van kennis en vaardigheden. 

Een spel kan digitaal (online) of analoog (offline) zijn. Bijvoorbeeld een bordspel, kaartspel, een fysieke of online escaperoom, een computerspel.

Game-based learning kan bewust of onbewust gebeuren. 

• Onbewust:
  Speel je voor de gezelligheid een potje yathzee, dan verhoog je ongemerkt je rekenvaardigheid. Net zoals de game League of Legends je leiderschapsvaardigheden vergroot.
• Bewust:
  Je speelt een spel doelbewust om je kennis en vaardigheden te vergroten. Bijvoorbeeld een simulatiespel om je reactievaardigheid te trainen of een kaartspel om Franse woordjes te leren.

Vaardigheden die je versterkt met game-based learning

Spelletjes, bordspellen en computergames dragen bij aan het ontwikkelen van zachte vaardigheden. Die overdraagbare vaardigheden ( soft skills) komen ook op de werkvloer van pas. Denk maar aan skills zoals kritisch denken, doorzetten, zelfmotivatie, samenwerken, leiderschap tonen, multitasken, besluitvaardigheid, strategisch denken en werken onder tijdsdruk. 

Ook harde vaardigheden zoals rekenen en taalvaardigheid kan je game-based leren. Bijvoorbeeld met Rummikub, Yathzee, Loco, Monopoly en Scrabble.

Je kunt met een spel niet alleen vaardigheden ontwikkelen maar ook je kennis vergroten. Denk aan kruiswoordpuzzels of kennisspellen als trivial pursuit. En wie is er niet groot geworden met Electro? 

Waarom game-based learning vaardigheden helpt ontwikkelen

Ben je de spelcomputer al aan het opstarten? Lees dan ook nog even waaróm game-based learning zo goed past bij leren en vaardigheden ontwikkelen:

1. Actief & herhaling
   In een game-based learning omgeving ga je actief aan de slag met wat je aan het leren bent. Daarmee zet je meerdere hersengebieden aan het werk. In een spel herhaal je handelingen vaak vele malen. Zo slijten nieuwe kennis en vaardigheden als vanzelf in.
2. Zintuigen aan het werk
   Een game-based leeromgeving prikkelt meerdere zintuigen. Er is geluid en beeld, je voelt de knoppen van de game-console en je maakt kleine of grote bewegingen. Die combinatie zorgt ervoor dat je nieuwe informatie multisensorisch tot je neemt. En dat zorgt er weer voor dat je kennis en vaardigheden makkelijker en breder kunt ‘wegschrijven’ in je hersenpan.
3. Extrinsieke motivatie
   Een game daagt uit binnen duidelijke kaders. Serious gaming is vaak gericht op probleemgestuurd leren: je moet verschillende strategieën uitproberen om het probleem op te lossen zodat je verder kunt komen in het spel. Dat motiveert enorm. Vooral als je het echte leven herkent in het spel, je haalbare uitdagingen moet aangaan of interessante problemen moet oplossen.
4. Intrinsieke motivatie
   Spelen is leuk. We associëren het met ontspanning, plezier maken, samen zijn, je best doen, leuke uitdagingen en de kans om te winnen. Die positieve associatie met spelen maakt dat je game-based learning bijna vanzelf gaat.
5. Directe feedback 
   In een game-based learning omgeving krijg je meteen bevestiging over wat goed gaat en wat anders moet. Daarnaast kan een game na herhaaldelijk falen ook hints voorzien om je op weg te helpen.
6. Kritisch denken
   Nuttige feedback (tijdens of na het gamen) geeft nieuwe inzichten en nodigt uit tot nadenken over je aanpak. Dat stimuleert kritisch denken, zelfsturing en ondersteunt het leerproces.

Bronnen:
Karakoc, B. et al. (2022). The Effect of Game‑Based Learning on Student Achievement.

Mao, W. et al. (2022). Effects of Game-Based Learning on Students’ Critical Thinking.