Het einde van het studiejaar is in zicht en dat betekent dat binnenkort nieuwe afgestudeerden de arbeidsmarkt zullen betreden. Wat zijn anno 2021 hun kansen en verschillen die per regio en opleidingsniveau? En waar kunnen deze starters op rekenen, bijvoorbeeld op het gebied van salaris? CVSter.nl zocht het uit op basis van 7.812 recente openstaande vacatures, afkomstig van verschillende banensites.
De meeste vacatures richten zich momenteel op sollicitanten die een HBO diploma op zak hebben (44,6%). In verhouding tot het aantal afgestudeerden zijn er relatief veel vacatures die een WO opleidingsniveau vereisen. Slechts zo’n 15% van de afgestudeerden in Nederland rondt namelijk een universitaire studie af, terwijl om dit opleidingsniveau wordt gevraagd in bijna 1 op de 5 van de onderzochte vacatures.
In 24,7% van de gevallen zijn vacatures voor starters geschikt voor meerdere opleidingsniveaus. Zo wordt door werkgevers vaak gezocht naar starters met een HBO/WO of MBO+/HBO opleidingsniveau.
Ook per sector zijn er grote verschillen in het aantal startersvacatures. Zo zijn in de zorg en de financiële sector de meeste startersvacatures. Daarna volgen de IT en techniek.
Hoewel het onderzoek zich richt op startersvacatures, is het geen uitzondering dat vaak ook ervaren arbeidskrachten mogen solliciteren op een beginnersfunctie.
Uit een analyse van de vacatures blijkt dat bij ruim een kwart van alle vacatures om meer dan drie jaar werkervaring wordt gevraagd. In 36,8% van de startersvacatures wordt geen tot weinig werkervaring gevraagd, bijvoorbeeld enkel een relevante stage. In de andere vacatures varieert het gevraagde aantal jaren werkervaring van 0-2 jaar tot in enkele gevallen meer dan 5 jaar.
In vacatureteksten komen bepaalde vaardigheden voor starters vaker naar voren dan andere. In de advertenties komen woorden als team, samenwerken en collega’s vaak voor, wat duidt op de vaardigheid om goed te kunnen samenwerken. Ook vragen recruiters om klantgerichte sollicitanten die verantwoordelijk zijn.
Daarnaast komen leergierigheid, taalvaardigheid en technisch inzicht (dit geldt met name bij vacatures in de techniek) veel aan bod in vacatureteksten.
Het is een vraag die veel afgestudeerden bezighoudt: hoeveel ga ik verdienen? Weten wat je kunt verwachten als startsalaris verbetert de onderhandelingspositie bij contractonderhandelingen voor een eerste baan, dus starters doen er goed aan zich hierin te verdiepen.
In iets meer dan een kwart van alle startersvacatures wordt een indicatie gegeven van het maandsalaris (26,9%). Daarnaast wordt in een klein deel van de vacatures een maximum salaris benoemd, waarop een starter zonder ervaring weinig kans maakt (‘Een mooi startsalaris dat kan oplopen tot …’). In de vacatures die wél een duidelijk salaris noemen, is het gemiddelde startsalaris zo’n € 2.300.
Niet in iedere provincie zijn evenveel openstaande functies voor starters. Zeeland telt veruit de minste vacatures voor starters, namelijk 1,2% van alle startersvacatures in Nederland. Ook ten opzichte van het aantal afgestudeerden op MBO, HBO en WO-master niveau zijn er in de eigen provincie relatief weinig kansen voor jonge Zeeuwse werkzoekenden.
In de noordelijke provincies zijn er relatief gezien nog minder openstaande functies voor starters beschikbaar. Van alle vacatures biedt slechts 5,9% een werkplek in Groningen, Friesland of Drenthe, terwijl 11,3% van alle afgestudeerden uit een van deze provincies komt.
In Noord-Holland hebben afgestudeerden de meeste vacatures om uit te kiezen: 19,8% van alle vacatures in Nederland. Wel moeten Noord-Hollanders vooral in Amsterdam zoeken naar een baan: meer dan de helft van alle Noord-Hollandse vacatures is in onze hoofdstad.
Toch hebben Utrechtse starters de meeste banen om uit te kiezen. Slechts 7,7% van de Nederlandse afgestudeerden komt uit deze provincie, terwijl 12,8% van alle startersvacatures binnen de Utrechtse provinciegrenzen wordt aangeboden.
Tussen provincies varieert het gemiddelde startsalaris met enkele honderden euro’s. In Flevoland en Overijssel staan de laagste bedragen op loonstrookjes van starters, respectievelijk € 2.185 en € 2.223. Friese beginners op de arbeidsmarkt krijgen maandelijks het hoogste salaris: gemiddeld zo’n € 2.400.
Voor dit onderzoek is de inhoud van 7.812 unieke vacatures voor starters, afkomstig van vier verschillende vacaturebanken, geanalyseerd. Het gaat om alle startersvacatures die tijdens het meetmoment beschikbaar waren.
Hierbij is in de vacatureteksten gekeken naar de meest voorkomende termen en inhoudelijke aspecten van de vacature, zoals de gevraagde vaardigheden en opleidingen. Om een vergelijking te maken met het aantal afgestudeerden op de niveaus MBO, HBO en WO-master, is data van het CBS in het onderzoek meegenomen.
Conclusies over de salarissen, gevraagde ervaring en provinciale vergelijkingen zijn gebaseerd op alle vacatures waarin locatie, ervaring en salaris expliciet vermeld staan. De top 10 sectoren en de top 10 vaardigheden zijn bepaald met behulp van een analyse van de meest voorkomende woorden in alle vacatureteksten.