Binnen Nederland is de arbeidsparticipatie de afgelopen jaren toegenomen. Onder 50-plussers is de toename sterk: in 2021 werkte 44,4% van alle 50-plussers, terwijl het twintig jaar eerder nog om slechts 32,6% ging.
$Van alle 50- tot 64-jarigen werkt inmiddels ruim driekwart. Dit aandeel lag in 2001 nog slechts iets boven de helft van de groep, waardoor er in twintig jaar tijd sprake is van een toename van 40,3%. Ook onder 65- tot 74-jarigen zijn steeds meer werkenden, al is de toename binnen deze groep minder sterk. De toename is dus slechts gedeeltelijk te verklaren door de verhoging van de pensioenleeftijd.
In Nederland blijft de oudere generatie dus steeds langer actief op de werkvloer. En dit is opvallend, zo blijkt uit een vergelijking met andere Europese landen. Nederland staat namelijk in de top 10 Europese landen met de meeste werkende 50-plussers.
Met name in Scandinavische landen ligt het aandeel nog hoger. Daarnaast werken onze oosterburen in Duitsland nog iets vaker op latere leeftijd dan in Nederland. Frankrijk, België en Luxemburg vallen ver buiten de top 10, met een arbeidsparticipatie van zo’n 60% onder 50-plussers.
| Land | Aandeel werkende 50- tot 64-jarigen | |
| 1 | IJsland | 81,0% |
| 2 | Zweden | 80,7% |
| 3 | Noorwegen | 77,4% |
| 4 | Tsjechië | 77,2% |
| 5 | Zwitserland | 77,1% |
| 6 | Denemarken | 77,0% |
| 7 | Estland | 76,5% |
| 8 | Duitsland | 76,3% |
| 9 | Nederland | 75,6% |
| 10 | Finland | 73,4% |
Niet alleen verspreid over Europa zijn er regionale verschillen in arbeidsdeelname. Ook binnen Nederland werkt niet overal een even groot deel van de bevolking (tussen de 15 en 75 jaar).
De arbeidsparticipatie bedraagt in Nederland gemiddeld 70,4%. Met name in Limburg en in het oosten van Groningen is dit aandeel lager dan elders. Van alle provincies werkt in Utrecht juist het grootste deel van de bevolking.
Op lokaal niveau zijn de verschillen overigens nóg groter. In de Flevolandse gemeente Urk (79%) en de Utrechtse gemeente Renswoude (76,9%) werkt het grootste deel van de inwoners, terwijl in het Limburgse Vaals juist naar verhouding weinig inwoners werken (55,9%).
Mannen (74,3%) werken over het algemeen vaker dan vrouwen (66,5%). Wel zijn er ook duidelijke regionale verschillen onder vrouwen. De arbeidsparticipatie bij vrouwen is niet overal in Nederland even hoog.
In Urk werkt het grootste deel, namelijk driekwart van alle vrouwen (75,5%). Daarna werken in de gemeenten in Renswoude (72,7%) en Pijnacker-Nootdorp (72,3%) relatief gezien de meeste vrouwen ten opzichte van andere gemeenten.
In geen enkele gemeente is het aandeel werkende vrouwen hoger dan het aandeel werkende mannen. Toch komt het in sommige gemeenten erg bij elkaar in de buurt. De gemeente Groningen is hier een voorbeeld van: van de mannen werkt 69,4%, van de vrouwen 68,5%. Daarnaast werken in Leeuwarden, Sint Anthonis, Tubbergen en Delft relatief veel vrouwen ten opzichte van het aandeel mannen met een baan.
Ook op internationaal niveau zijn duidelijke verschillen in welk deel van de bevolking werkzaam is. Nederland kende in het eerste kwartaal van 2022, op IJsland na, de hoogste arbeidsdeelname onder 15- tot 75 jarigen van alle onderzochte Europese landen.
In het Zuiden en Oosten van Europa is de arbeidsparticipatie over het algemeen lager. Van alle Grieken werken het kleinste deel: 51,5% van de Griekse bevolking heeft een baan.
In de drie landen met de minste arbeidsparticipatie, is het verschil tussen werkende mannen en vrouwen het grootst: Italië, Griekenland, Roemenië en Servië. In deze landen werkt minder dan de helft van de vrouwen en zo’n 60% van de mannen.
Het verschil tussen het aandeel werkende mannen en vrouwen is juist het kleinst in Scandinavische landen en de Baltische staten. Finland neemt hierin de leiding: 61,3% van de vrouwen werkt en 63,6% van alle mannen. Hoewel in Nederland relatief veel vrouwen aan de slag zijn, is het veel minder dan onder mannen: 67,5% van de vrouwen heeft een baan, tegenover 75,4% van alle mannen.
Voor dit onderzoek zijn verschillende datasets gebruikt van zowel CBS als Eurostat, de Europese evenknie van het CBS. Conclusies over arbeidsparticipatie zijn getrokken aan de hand van de netto arbeidsparticipatie zoals CBS deze hanteert en ‘employment rate’ bij Eurostat.
Alle cijfers over het eerste kwartaal van 2022 en Europese landen zijn afkomstig van Eurostat, terwijl de regionale vergelijkingen binnen Nederland gebaseerd zijn op CBS-data.